Bóng đá vẫn khiến chúng ta rơi lệ: Câu chuyện từ trái tim một nhà báo

Điều gây ấn tượng mạnh vào thứ Bảy, sau khi Crystal Palace hạ gục Manchester City để đoạt Cúp FA, là biển nước mắt của hàng nghìn cổ động viên. Máy quay lia qua các khán đài, ghi lại hình ảnh NHM Palace ngỡ ngàng trong khoảnh khắc lịch sử - lần đầu giành danh hiệu lớn. Người ôm chầm lấy nhau, kẻ vung tay cuồng nhiệt, số khác đờ đẫn nhìn sân cỏ. Nhưng điểm chung là những giọt nước mắt lăn dài. Bóng đá thường gắn với cơn thịnh nộ, nhưng khoảnh khắc này hoàn toàn khác biệt - một thứ cảm xúc khó gọi tên.

Tấm tifo trước trận của Palace tái hiện hình ảnh người cha ôm hai con trai trên khán đài Old Trafford năm 2011-12, khi Darren Ambrose ghi bàn từ cự ly 35m ở tứ kết League Cup. Hóa ra hai cậu bé năm nào giờ đã trưởng thành, có mặt tại Wembley trong bộ áo Palace, còn người cha đã khuất núi suốt 13 năm qua. Không cần nói, nước mắt họ lại tuôn rơi.

Liên quan: Chung kết Premier League & Cúp FA: 10 điểm nhấn sau những trận đấu cuối tuần

HLV Oliver Glasner thấu hiểu sâu sắc ý nghĩa thời khắc này. Sau chiến thắng, ông không nói về kế hoạch chinh phục thêm danh hiệu. Không đề cập tới tài chính hay chiến lược phát triển. Ông tâm sự cùng học trò: "Thành tựu lớn nhất không phải chiếc cúp, mà là trao tặng hàng nghìn cổ động viên khoảnh khắc đọng lại suốt đời. Biết đâu họ đang gặp khó khăn ngoài đời thực, chúng ta đã cho họ những giờ phút quên hết ưu phiền, chỉ còn niềm hạnh phúc tinh khôi".

Nước mắt cũng rơi tại Goodison Park ngày Chủ nhật, khi Everton nói lời chia tay ngôi nhà 132 tuổi. Cổ động viên Tommy Griffin, 82 tuổi, đã tới đây lần đầu năm 1945 khi mới lên ba. Cựu tiền đạo Duncan Ferguson xúc động nhắc tới những người không còn được chứng kiến: ông bà, cha mẹ - những người từng dắt tay họ tới sân.

Đó là lời nhắc đắt giá về vai trò thiêng liêng của các sân vận động trong xã hội hiện đại - nơi lưu giữ ký ức cộng đồng như nhà thờ ngày xưa. Câu lạc bộ bóng đá đang đảm nhận chức năng xã hội quan trọng, điều mà chính phủ Anh mới thừa nhận qua cơ quan quản lý bóng đá mới. Họ không phải doanh nghiệp thông thường, và thật kỳ lạ khi bị đối xử như vậy. Đáng lo ngại hơn, những tổ chức này đang rơi vào tay các quỹ đầu tư, tập đoàn hay nhà nước ngoại bang - những kẻ chẳng màng tới lợi ích cộng đồng địa phương. Cốt lõi, bóng đá hiện đại là sự thương mại hóa cảm xúc con người.

Xin được chia sẻ chút tâm tư. Là nhà báo, tôi luôn cố giữ tính khách quan. Nhưng tôi là người Sunderland. Khi xem trận lượt về bán kết play-off với Coventry tại nhà, tôi đã khóc nức nở suốt một giờ sau bàn thắng phút 122 của Dan Ballard. Tôi chẳng thể lý giải vì sao. Rất có thể Sunderland sẽ thua Sheffield United ở chung kết play-off, dù thăng hạng cũng khó tránh xuống hạng. Có lẽ đây không phải hồi ức về người cha đã khuất năm 2010 (dù ông rất ghét Coventry), mà là thứ gì đó mơ hồ hơn - cảm giác gắn kết với quê hương, cùng trải qua những thăng trầm. Nói cách khác, đó là nỗi niềm hoài niệm.

Mùa giải này có quá nhiều cảm xúc như thế. Dù Premier League kết thúc trong nhạt nhòa, nhiều đội bóng đã mang tới niềm vui hiếm hoi. Liverpool có chức vô địch thứ hai sau 35 năm chờ đợi, Palace lần đầu đoạt Cúp FA, Newcastle chạm vào danh hiệu sau 56 năm. Rồi Tottenham có cơ hội kết thúc cơn khát 17 năm tại chung kết Europa League.

Chiếc cúp không đảm bảo hạnh phúc - như Manchester United dù đoạt hai danh hiệu gần đây vẫn chìm trong khủng hoảng. Nhưng với những ai coi danh hiệu là chuyện "một đời người", nó tạo ra những huyền thoại gắn kết cộng đồng, những ký ức không thể phai mờ.

Thú thật, điều đó giá trị và thú vị hơn nhiều so với cuộc đua khốc liệt của các siêu câu lạc bộ giàu có. Khi nguồn lực tập trung vào số ít đội bóng, những mùa giải đầy cảm xúc như thế này ngày càng hiếm hoi.

Hãy trân trọng chúng khi còn có thể - và nhớ lấy lý do vì sao bóng đá quan trọng đến thế.

Sau khi vô địch Cúp FA năm 1973 khi còn ở hạng Nhì, Sunderland không thể thăng hạng ngay như kỳ vọng. Mãi tới 1976, thế hệ vàng mới lên hạng. Nhưng khi HLV Bob Stokoe đổ bệnh, họ khởi đầu tồi tệ. Jimmy Adamson lên thay, đến cuối tháng 1, Sunderland đứng bét bảng. Không còn gì để mất, Adamson đẩy mạnh sử dụng tài năng trẻ như Gary Rowell, Kevin Arnott và Shaun Elliott. Phong độ đội bóng cải thiện chóng mặt, lần lượt đè bẹp Middlesbrough 4-0, West Brom và West Ham 6-0.

Chỉ cần hòa Everton ở vòng cuối ngày 19/5/1977 là đủ trụ hạng. Hoặc thậm chí thua, miễn trận Coventry vs Bristol City không hòa. Nhưng trận đấu ở Coventry bị hoãn khởi tranh 15 phút không rõ lý do. Sunderland thua 0-2, trong khi Chủ tịch Jimmy Hill của Coventry công bố tỷ số trận họ để hai đội này hòa 2-2 - cứu cả hai và đẩy Sunderland xuống hạng. Từ đó, mối hận Coventry trong tim người Sunderland chưa bao giờ nguôi