Martin - Ứng viên số một của Rangers: Con người và triết lý bóng đá

"Anh ấy là con người tuyệt vời toàn diện và cực kỳ tài năng. Anh ấy sẽ trở thành HLV bởi mang đủ tố chất cần thiết."

Những lời nhận xét chuẩn xác đó đến từ Delia Smith khi Russell Martin rời Norwich City vào hè 2018.

Giờ đây ở tuổi 39, vị cựu hậu vệ Scotland đang tìm kiếm vị trí thứ tư trong sự nghiệp HLV và được coi là ứng viên sáng giá cho chiếc ghết nóng bỏng tại Rangers dưới thời chủ sở hữu mới đến từ Mỹ.

Chỉ 1 chiến thắng trong 16 trận và bị sa thải trước Giáng sinh - bề ngoài có vẻ không mấy ấn tượng, nhưng Martin còn hơn thế khoảng thời gian ngắn ngủi tại Southampton ở Premier League mùa trước.

Lối chơi kiểm soát bóng đặc trưng đã đưa Southampton thăng hạng qua vòng play-off cách đây một năm - sau khi được mài giũa tại MK Dons và Swansea City - cùng sự kiên định không khoan nhượng với triết lý của mình.

"Lên Premier League rồi thay đổi sẽ là phi logic," anh khẳng định sau thất bại sát nút trước Man City tháng 10. "Tôi không thể đứng ngoài lề theo dõi thứ mình không cảm thấy gắn bó hay đam mê. Điều đó vô nghĩa."

Chính Pep Guardiola cũng dành lời khen cho sự dũng cảm của đối thủ ngày hôm đó, thậm chí gợi ý ông có thể học hỏi từ cách tiếp cận của Martin.

Phương pháp cuối cùng phản tác dụng với đội hình thiếu kinh nghiệm Premier League, khiến Martin mất ghế.

Nhưng liệu nó có hiệu quả tại Rangers - đội bóng luôn được kỳ vọng áp đảo đối thủ trong nước?

Dưới thời Martin, MK Dons thiết lập kỷ lục Anh với bàn thắng sau 56 đường chuyền liên tiếp vào tháng 3/2021.

Trong mùa giải đó, chỉ Man City và Barcelona có tỷ lệ kiểm soát bóng trung bình cao hơn đội bóng League One này.

Thành tích tương tự tại Swansea: nhiều lời khen ngợi nhưng không có danh hiệu, với tỷ lệ thắng dưới 38% ở cả hai câu lạc bộ.

Cựu tiền đạo Ibrox Steven Naismith, đồng đội cũ của Martin tại ĐTQG và Norwich City, tin Rangers sẽ tỏa sáng với lối chơi này.

"Anh ấy có phong cách rõ ràng, bản sắc riêng biệt - điều cực kỳ quan trọng," cựu tiền đạo này chia sẻ với BBC Sport Scotland.

"Rangers cần người thấu hiểu yêu cầu và triển khai hiệu quả. Russell đã chứng minh tại ba câu lạc bộ.

"9/10 trận tại Scotland, Rangers sẽ đối mặt với các đội phòng ngự chặt. Triết lý của Russell sinh ra để giải quyết tình huống này.

"Anh ấy muốn đội kiểm soát bóng, đẩy đối thủ sâu và tấn công."

Martin từng có trải nghiệm tại Ibrox khi thi đấu cho Rangers dưới dạng cho mượn nửa sau mùa giải 2017-18 thất vọng.

Anh có 17 lần ra sân, ghi 1 bàn khi sự nghiệp cầu thủ dần khép lại.

"Nếu không hiểu giải đấu hay câu lạc bộ, bạn sẽ gặp rắc rối lớn," Naismith nhấn mạnh.

"Russell đã trải nghiệm dù ngắn ngủi. Anh hiểu áp lực và từng chứng kiến thời kỳ khó khăn khi chất lượng đội bóng không cao."

Martin 32 tuổi khi đến Ibrox và không có thêm lần khoác áo ĐTQG sau 29 trận, trong đó lần đầu vào sân từ ghế dự bị trong chiến thắng 3-1 trước Wales năm 2011.

Trận ra mắt dưới thời Craig Levein, anh trở thành lựa chọn thường xuyên của Gordon Strachan, góp mặt trong hai chiến thắng trước Croatia năm 2013.

Trung vệ sinh tại Brighton đạt đỉnh cao tại Carrow Road với hơn 300 trận cho Norwich.

Tại đây, anh cùng Norwich thăng hạng liên tiếp từ League One dưới thời Paul Lambert, rồi đeo băng đội trưởng khi trở lại Premier League năm 2015.

Martin cũng từng đội trưởng Wycombe Wanderers và Peterborough United - những tố chất lãnh đạo khiến Naismith nể phục.

"Khả năng giao tiếp là điểm mạnh hàng đầu," cựu HLV Hearts nhận xét. "Anh ấy thấu hiểu thăng trầm và cách khai thác tối đa tiềm năng cầu thủ."

Cựu tiền đạo Swansea Lee Trundle đồng tình: "Mọi người tại Swansea đều yêu thích thi đấu cho anh. Martin luôn trung thực và truyền đạt rõ yêu cầu."

"Anh ấy rất thông minh. Không phải kế hoạch A hay B mà là cách anh nhìn nhận bóng đá. Martin tin đó là cách bóng đá nên được chơi và kiên định với nó."

Bất kỳ ai từng xem Martin thi đấu đều công nhận khí chất cạnh tranh sắt đá.

Giọng Sussex nhẹ nhàng và tài hùng biện che giấu tuổi thơ sóng gió, nơi bạo lực và cờ bạc của người cha quá cố gây ra bao biến động.

Martin thẳng thắn kể về mối quan hệ phức tạp với người cha Scotland - người luôn giằng xé giữa sự cưng chiều và kiểm soát, thúc ép anh cùng các em trai khắc nghiệt trong những ngày đầu đá bóng.

"Cả thế giới của tôi xoay quanh việc chứng minh ông sai và khiến ông tự hào," anh tiết lộ với The Times tháng 11/2023.

Anh từng lau dọn nhà vệ sinh trước giờ học và làm ca đêm tại siêu thị trước khi chuyển sang chuyên nghiệp ở tuổi 18 - khá muộn.

Martin còn chiến đấu với bệnh viêm loét đại tràng trong sự nghiệp, chuyển sang ăn chay để giảm viêm sau khi thử nghiệm châm cứu và thảo dược Trung Hoa.

Chưa bao giờ ngại đi con đường riêng - liệu đó có phải lối đi đúng cho Rangers?