Messi thiệt thòi như thế nào khi Jordi Alba giải nghệ

Hậu vệ kỳ cựu Jordi Alba tuyên bố sẽ giải nghệ sau khi mùa giải MLS năm nay kết thúc. Khi cầu thủ 36 tuổi đưa ra thông báo trên Instagram, Messi vào bình luận: “Tôi sẽ nhớ anh lắm. Sau rất nhiều năm thi đấu cùng nhau, sẽ là một cảm giác lạ lẫm khi nhìn sang bên trái mà không thấy anh nữa. Giờ ai sẽ chuyền trả lại cho tôi đây?”.

Đây không phải một lời than thở, mà ẩn chứa một mất mát to lớn về chiến thuật, một khoảng trống gần như không thể lấp đầy trong giai đoạn cuối sự nghiệp huy hoàng của Messi. Ở tuổi 38, thủ quân Argentina vẫn đang nuôi tham vọng chinh phục những cột mốc mới, nhưng các chiến hữu của anh như Sergio Busquets hay Alba đã quyết định dừng lại vào cuối mùa giải năm nay.

Alba thông báo sẽ chia tay Messi và treo giày cuối mùa này.

Lịch sử mối liên kết giữa Messi và Alba

Để có được sự ăn ý này, Messi và Alba phải thi đấu cùng nhau hơn 400 trận. Trong bóng đá hiện đại, khi nhân sự các đội bóng thay đổi liên tục, việc hai cầu thủ thi đấu cùng nhau hơn một thập kỷ ở cấp độ đỉnh cao là điều vô cùng hiếm. Từng ấy thời gian đã tạo ra một sự thấu hiểu giữa họ bằng tiềm thức. Mối liên kết đó cũng trải qua quá trình nhiều biến động như bất kỳ quy trình phát triển nào.

Ban đầu, trong giai đoạn 2012-2016, Messi và Alba chưa thực sự có được tiếng nói chung. Dù ngay trận thứ hai đá chính cùng nhau, Alba đã có pha kiến tạo cho Messi, suốt bốn mùa giải sau đó, hậu vệ này chỉ có thêm 6 đường chuyền thành bàn cho ngôi sao Argentina ở La Liga và Champions League.

Khi ấy, vai trò tấn công của Alba tương đối hạn chế, vì Luis Enrique ưu tiên sự cân bằng đội hình và ông nhận định nhiệm vụ tấn công ở cánh trái được giao toàn bộ cho Neymar. Cũng phải nói thêm rằng trong giai đoạn này, cả Messi lẫn Alba đều bị ảnh hưởng bởi những chấn thương.

Phải đến khi Ernesto Valverde thay thế Luis Enrique dẫn dắt Barca, Messi và Jordi Alba mới phát triển thành một cặp đôi song sát ở hành lang trái. Valverde đã thực hiện một thay đổi chiến thuật mang tính bước ngoặt. Nhà cầm quân người Tây Ban Nha kéo Messi từ cánh phải vào chơi tự do ở trung lộ. Quyết định này đã mở ra đất diễn cho Jordi Alba.

Khi Messi di chuyển vào trong, anh hút theo ít nhất hai hoặc ba cầu thủ phòng ngự đối phương, qua đó tạo ra một khoảng trống mênh mông phía sau lưng hàng tiền vệ và bên sườn hàng thủ đối phương.

Khi ấy, Jordi Alba, với tốc độ xé gió và khả năng chọn thời điểm băng lên đầy thông minh, chính là người được chọn để khai thác khoảng trống đó. Mô típ phối hợp này trở thành công thức gần như không thể ngăn cản. Messi nhận bóng ở trung lộ, hút người, rồi thực hiện một đường chuyền tinh tế ra biên cho Alba lao lên như một mũi tên.

Giữa Alba và Messi dường như tồn tại mối liên kết “thần giao cách cảm”

Hậu vệ đối phương sẽ rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu họ lao ra cản Alba thì sẽ để hở trung lộ cho Messi băng vào. Còn nếu lùi về che chắn đường di chuyển của Messi, thì họ sẽ để cho Alba quá nhiều thời gian và không gian để thực hiện đường căng ngang trả ngược về tuyến hai. Hầu hết các đội đều chọn phương án hai và phải trả giá đắt.

Bài tấn công này rất phù hợp với xu hướng kéo giãn không gian chơi bóng của Barca, và có thêm lợi thế từ chiều dài sân Nou Camp - một trong những mặt sân dài nhất châu Âu. Trong những năm đó, cổ động viên Barca có lẽ quá quen với những pha băng lên của Alba ở cánh trái. Và khi bóng tưởng chừng sắp trôi hết biên dọc, anh tung ra đường căng ngang trả ngược lại tuyến hai.

Ở đó, Messi chờ sẵn để thực hiện cú dứt điểm chân trái sở trường từ cự ly khoảng từ 15 tới 20 met. Siêu sao Argentina có lẽ cũng tập luyện rất chăm chỉ để có được những cú sút với độ chính xác gần như hoàn hảo ở góc độ này.

HLV Valverde đã không quá lời khi gọi đây là vũ khí sống còn của Barca. Bàn thắng kinh điển vào lưới Real Madrid ở phút bù giờ tại Bernabeu năm 2017 là minh chứng hùng hồn cho mức độ hiệu quả và tính sát thương của bài đánh này ở những thời khắc quyết định. Hay như màn "tra tấn" Celta Vigo vào tháng 1 năm 2018, khi bộ đôi này tạo ra hai bàn thắng gần như giống như tuyệt đối chỉ trong vòng 15 phút, cho thấy sự nhuần nhuyễn đến mức hoàn hảo.

Một mất mát có thể định lượng

Những con số thống kê chỉ ra mức độ ăn ý giữa Alba và Messi, cũng như tầm quan trọng của cựu hậu vệ tuyển Tây Ban Nha đối với chủ nhân của tám Quả Bóng Vàng. Trong suốt sự nghiệp thi đấu cùng nhau qua 413 trận, Jordi Alba đã trực tiếp kiến tạo cho Lionel Messi 33 bàn thắng trên mọi đấu trường. 

Con số này giúp Alba đứng thứ tư trong danh sách những người kiến tạo nhiều nhất cho Messi, chỉ sau các chuyên gia sáng tạo Luis Suarez, Dani Alves và Andres Iniesta. Đây là một thành tích đáng nể vì vai trò chính của anh là một hậu vệ. Alba không chỉ thực hiện nhiệm vụ phòng ngự, anh còn là một nguồn sáng tạo bổ sung ổn định cho những hệ thống được xây dựng xung quanh Messi.

Mối liên kết này không hề một chiều. Messi cũng đã "đáp lễ" bằng 15 đường chuyền thành bàn cho Alba. Con số này tuy không quá nhiều hơn nhưng lại mang ý nghĩa chiến thuật to lớn. Nó cho thấy Alba không chỉ là một chuyên gia chạy cánh đơn thuần; mà còn sở hữu sự thông minh khi di chuyển không bóng để đặt bản thân vào vị trí ghi bàn của một tiền đạo

Có thể thấy điều này ở bàn thắng kinh điển vào lưới Celta Vigo năm 2018. Khi ấy, Messi thực hiện một đường chuyền dài vượt tuyến xé toang hàng thủ đối phương cho Alba băng xuống dứt điểm. Sự hoán đổi vai trò này biến họ thành một bộ đôi tấn công khó lường, khiến đối thủ không biết nên tập trung vào ai. Họ vừa hoạt động theo kiểu "người bơm bóng - người dứt điểm", vừa có thể đảo ngược vai trò đó trong chớp mắt.

Alba được xem là một trong những cầu thủ quan trọng giúp Messi đạt tới đỉnh cao thành công.

Tuy nhiên, những con số dù ấn tượng đến đâu cũng chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Thiệt thòi thực sự của Messi khi Alba giải nghệ nằm ở những khía cạnh vô hình, những giá trị chiến thuật mà không một thống kê nào có thể đo đếm hết. Đó là sự mất mát một vũ khí tấn công từng được xem là linh hồn của đội bóng mạnh hàng đầu lịch sử.

Mối liên kết giữa Messi và Alba vượt xa những gì được vẽ ra trên sa bàn chiến thuật. Nó được xây dựng trên một sự thấu hiểu gần như là "thần giao cách cảm". "Trên sân, chỉ cần nhìn nhau một cái, chúng tôi biết người kia sẽ làm gì", Alba từng chia sẻ. Sự ăn ý này đã khai sinh ra một trong những bài tấn công đáng sợ nhất của Barca trong giai đoạn hoàng kim và phần nào là Inter Miami.

Di sản ở Miami và khoảng trống mênh mông phía trước

Có người cho rằng sự kết hợp giữa Messi và Alba chỉ thăng hoa trong hệ thống của Barca. Nhưng quãng thời gian ngắn ngủi họ thi đấu cùng nhau tại Inter Miami đã chứng minh điều ngược lại. Tuy cả hai đều đã bước sang sườn dốc bên kia sự nghiệp, và mới thi đấu cùng nhau ở Mỹ từ tháng 7/2023, Alba vẫn kịp có thêm 10 pha kiến tạo cho Messi tại MLS. Phần nhiều trong số đó vẫn đến từ những pha chồng biên và trả ngược quen thuộc.

Thậm chí, vai trò của Alba ở Miami còn tiến hoá hơn thời ở Barca. Anh bắt đầu kiến tạo cho Messi từ cả những khu vực trung tâm, cho thấy sự ăn ý của họ đã đạt đến mức không còn phụ thuộc vào không gian hay vị trí cố định. Điều này càng khiến việc hậu vệ 36 tuổi giải nghệ trở thành thiệt thòi lớn hơn cho Messi. Thủ quân Argentina không chỉ mất đi bài tấn công quen thuộc, mà còn mất đi một người đồng đội vẫn đang cùng anh sáng tạo ra những công thức tấn công mới.

Trong bối cảnh bóng đá hiện đại ngày càng được hệ thống hóa, nơi các mảng miếng tấn công thường được lập trình sẵn trên sân tập, sự tồn tại của một mối liên kết mang tính bản năng, sáng tạo và hiệu quả như Messi-Alba là của hiếm. Nó giống như một "lỗi hệ thống" đối với mọi đối thủ, một bài toán mà họ biết rõ về sự tồn tại nhưng không thể tìm ra lời giải.

Bài toán đó rồi sẽ biến mất. Các đối thủ có thể thở phào. Đối với Inter Miami, họ có thể thay thế Alba bằng một hậu vệ trái đơn thuần khác, nhưng làm thế nào để tìm ra một đối tác ăn ý khác với Messi ở hành lang trái lại là câu chuyện khác.

Họ có thể tìm thấy một cầu thủ tốc độ, một người tạt bóng giỏi, nhưng khó có thể tìm thấy một bộ não bóng đá thứ hai có thể hiểu Messi mà không cần đến lời nói. Khi Jordi Alba treo giày, Lionel Messi không chỉ mất đi một người anh em thân thiết trên sân, mà còn mất đi người để dùng thứ ngôn ngữ đặc biệt trên sân cỏ.

Có thể bạn quan tâm:

• Messi lại xô đổ kỷ lục, đưa Inter Miami vào vòng play-off MLS

• Sergio Busquets - thiên tài vô hình trên sân bóng 

• Vì sao MLS Cup là 'chén thánh' đối với Messi và Inter Miami