Nắng nóng cực độ - mối nguy hiểm tiềm tàng cho cầu thủ và người hâm mộ

Suốt cuối tuần này, Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ dự báo nguy cơ nắng nóng ở mức 'vừa phải' tại Miami và Los Angeles. Với nhiệt độ có khả năng vượt 30°C, cơ quan này cảnh báo 'hầu hết cá nhân nhạy cảm với nhiệt' sẽ bị ảnh hưởng - nhóm bao gồm những người 'tập luyện hay hoạt động gắng sức ngoài trời lúc nóng nhất trong ngày'. Đây cũng chính là thời điểm Club World Cup khởi tranh.

Khi Lionel Messi cùng Inter Miami khai màn giải đấu tối thứ Bảy gặp Al Ahly của Ai Cập, đồng hồ điểm 8 giờ tối tại Miami. Dù độ ẩm dự báo cao, đỉnh nhiệt trong ngày đã qua. Tuy nhiên, Paris Saint-Germain và Atlético Madrid sẽ thi đấu dưới nắng gắt California vào Chủ nhật, với trận Bảng B khởi tranh giữa trưa tại Rose Bowl nổi tiếng không mái che ở Pasadena.

Giải vô địch câu lạc bộ thế giới FIFA đã thành tâm điểm tranh luận về mọi khía cạnh của bóng đá đỉnh cao. Lịch thi đấu dày đặc, sự xâm nhập của FIFA vào bóng đá câu lạc bộ, chiến thuật định giá linh hoạt vé xem - tất cả đều gây tranh cãi nhưng có thể giải quyết. Thế nhưng giải đấu mới toanh mùa hè này sắp đối mặt thử thách khác mà các cơ quan quản lý bóng đá ít kiểm soát hơn: biến đổi khí hậu.

Nước Mỹ nổi tiếng từng đăng cai World Cup nóng nhất: nhiệt độ cao là chuyện thường ở World Cup 1994, khi trận Ireland gặp Mexico diễn ra dưới 40°C (World Cup nữ 1999 mát mẻ hơn, nhiệt độ gần mức trung bình 60 năm). Nhưng 30 năm qua, nhiệt độ trung bình tại Mỹ tăng hơn 1°C và quốc gia này trải qua 9 trong 10 năm nóng nhất lịch sử.

Năm ngoái, tại Copa América tổ chức ở Mỹ, hậu vệ Uruguay Ronald Araújo phải rời sân giữa hiệp gặp Panama vì chóng mặt và tụt huyết áp do mất nước trong trận tối ở Miami. Khi Canada đấu Peru tại Kansas City, trợ lý trọng tài Humberto Panjoj ngã gục trên sân - tình trạng khẩn cấp y tế cũng do mất nước. Nhiệt độ 'cảm nhận thực tế' đạt 38°C, hậu vệ Canada Alistair Johnston gọi giờ khai màn 5 giờ chiều là không thể chấp nhận: 'Thành thật mà nói, ngay cả cổ động viên cũng không an toàn'.

Tại Club World Cup, 35/63 trận dự kiến diễn ra trước 5 giờ chiều. Theo nghiên cứu của nhóm Fossil Free Football, 8/11 sân vận động có mái che 'không đáng kể' hoặc 'hạn chế', bốn địa điểm từng trải qua 'đợt nóng đáng chú ý' (nhiệt độ ít nhất cuối 30°C) trong năm năm qua. Trong chi tiết liên quan, Fossil Free Football tính toán riêng hành trình di chuyển của các đội tới Club World Cup sẽ tạo ra 564.877km đường bay.

Đợt nóng nghiêm trọng không chắc xảy ra tại Club World Cup nhưng khả năng cao hơn trước do biến đổi khí hậu. Câu hỏi đặt ra là chúng ta đã làm đủ để thích ứng với thực tế mới? Quy định duy nhất về 'thời tiết cực đoan' trong điều lệ FIFA cho Club World Cup liên quan giải lao làm mát - cho phép cầu thủ bổ sung chất lỏng mỗi hiệp nếu chỉ số nhiệt cầu ướt (WBGT, đo lường căng thẳng nhiệt bao gồm độ ẩm và chuyển động không khí) vượt 32°C trên sân. Đây là giao thức áp dụng từ 2014, và với công đoàn cầu thủ quốc tế Fifpro, điều này chưa đủ. Họ cho rằng ngưỡng giải lao nên từ 28°C đến 32°C theo WBGT, với tùy chọn bổ sung giải lao uống nước thứ hai mỗi hiệp. Nếu nhiệt vượt 32°C, Fifpro đề nghị hoãn trận đấu.

Liên quan: Giải vô địch câu lạc bộ thế giới FIFA

'Fifpro kiên trì vận động cho các biện pháp bảo vệ toàn diện trước nắng nóng, bao gồm giải lao làm mát bắt buộc, điều chỉnh giờ thi đấu để tránh nóng đỉnh điểm, và hoãn trận đấu khi điều kiện đe dọa sức khỏe cầu thủ', phát ngôn viên nói với Guardian. 'Với giải đấu như Club World Cup có lịch thi dày đặc và khí hậu nóng bức tại Orlando hay Miami, nắng nóng cực độ đang thành vấn đề an toàn-sức khỏe ngày càng nghiêm trọng trong bóng đá chuyên nghiệp. Fifpro sẽ theo sát tình hình những tuần tới, ưu tiên phúc lợi cầu thủ hơn mọi yếu tố khác'.

Theo nguồn tin gần ban tổ chức, FIFA cũng sẽ giám sát hoạt động giải đấu và sân vận động hàng ngày, có thể dẫn tới các biện pháp bổ sung bảo vệ cầu thủ lẫn khán giả. Nhưng tại thời điểm này, chưa có biện pháp mới nào ứng phó nắng nóng. Trong khi đó, khả năng dời giờ thi đấu khỏi khoảng nóng nhất ngày vẫn rất thấp, khi giải 32 đội tổ chức tới bốn trận/ngày ở vòng bảng và nhu cầu truyền hình là một tiêu chí lên lịch của FIFA.

Phần lớn Club World Cup có cảm giác được thiết kế vội vã, khi chủ tịch FIFA Gianni Infantino vẫn đang quảng bá sự kiện tới khán giả Mỹ ít biết tới. Nhưng đây có thể là bài kiểm tra quan trọng cho sự kiện thách thức hơn nhiều: World Cup 48 đội năm sau với 104 trận đấu tại nhiều địa điểm khắp miền nam nước Mỹ và Mexico. Thời tiết mát mẻ không phải không thể, nhưng dữ liệu cho thấy điều ngược lại, và mọi bài học về bảo vệ cầu thủ, trọng tài, khán giả cùng những người khác sẽ cực kỳ quan trọng. Song song lo ngại chính trị gia tăng về các giải đấu này, rủi ro nắng nóng cực độ tới sức khỏe con người cũng xứng đáng được cân nhắc nghiêm túc.

• Xem thêm : Nhận định các trận đấu hấp dẫn
• Xem thêm : Tỷ lệ kèo cực Hot