Ruben Amorim không nên được 'miễn tử' dù giúp Man United vô địch Europa League

Phản ứng sau trận thua 0-2 của West Ham tại Old Trafford, ông tuyên bố Manchester United 'cần thay đổi rất nhiều trong hè này'. Không dừng lại ở đó, vị chiến lược gia Bồ Đào Nha còn đặt dấu hỏi về tương lai của chính mình: 'Nếu mùa sau khởi đầu theo cách này, hoặc cảm giác này vẫn còn, chúng tôi nên nhường chỗ cho người khác'.

Nếu trước đây có giả thuyết cho rằng Ange Postecoglou (người đang dẫn dắt Tottenham - đội duy nhất dưới MU trên bảng xếp hạng nhưng đã an toàn) có thể vô địch Europa League rồi vẫn bị sa thải, thì Amorim dường như cũng ám chỉ số phận tương tự. Tuy nhiên, đồng chủ tịch Sir Jim Ratcliffe có lẽ không nghĩ vậy. Hồi tháng 3, tỷ phú người Anh khẳng định Amorim 'đang làm tốt trong hoàn cảnh khó khăn'. Dù tuyên bố này đi ngược lại với hàng loạt kết quả tồi tệ, một số yếu tố đã thay đổi: Quỷ đỏ đã lọt vào chung kết Europa League và chỉ đứng sau Tottenham thảm hại của Postecoglou trong cuộc đua Champions League. Tuy nhiên, họ vẫn tiếp tục sa sút ở Premier League.

Khi đánh giá liệu Amorim có nên ở lại, giới chuyên môn phải dựa trên cả dự đoán về năng lực dẫn dắt mùa tới lẫn thành tích cụ thể ở mùa giải đầu tiên. Xét ở đấu trường châu Âu, MU tỏ ra ấn tượng khi là đội duy nhất bất bại. Họ ghi 18 bàn trong 5 trận gần nhất. Nhưng dù thế nào, họ cũng sẽ không còn ở Europa League mùa sau - điều khiến những thành tích này mất đi phần nào ý nghĩa.

Có nhiều yếu tố khách quan cho thất bại của Amorim ở Premier League: Ông được đưa về giữa mùa giải dù ban đầu muốn chờ hè, phải làm việc với đội hình chỉ có 2 tân binh sau 2 kỳ chuyển nhượng. Quỷ đỏ chịu cảnh dài dài chấn thương, thường xuyên phải xoay đội hình để tập trung cho châu Âu, thiếu thời gian triển khai chiến thuật trên sân tập.

Nhưng nghịch lý là càng có thêm thời gian, MU lại càng tệ hơn. Thành tích ở Premier League đủ để Ratcliffe sa thải HLV nếu muốn. Màn trình diễn của Quỷ đỏ thật thảm họa, phá vỡ mọi tiêu chuẩn của một CLB tầm cỡ. Họ chỉ có 2 điểm sau 6 vòng gần nhất, thu về 24 điểm/25 trận dưới thời Amorim - tương đương 36 điểm cả mùa, mức từng đủ xuống hạng những năm trước. So với Erik ten Hag (1.54 điểm/trận giai đoạn cuối), con số 0.96 điểm/trận của Amorim khiến ông trở thành một trong những HLV thất bại nhất lịch sử giải.

Amorim có tỷ lệ thua-gấp đôi thắng (13 trận thua/6 thắng). Thua trận đã trở thành 'chuyện thường ngày'. MU chỉ thắng 3/21 trận gặp đội mùa sau còn ở hạng nhất, kiếm vỏn vẹn 14 điểm. Kết quả không nói dối: Quỷ đỏ có thể thua bất kỳ đối thủ nào, thậm chí còn chơi tệ hơn Southampton trong 75 phút đầu trên sân nhà.

Dưới thời Amorim, MU khó khăn trong việc ghi bàn (10 trận không nổi lưới/25 trận). Họ thua 7/12 trận sân nhà, bao gồm các đội từ vị trí thứ 9 đến 15. Đội bóng đôi khi thể hiện khí phách với bàn thắng muộn, nhưng phần lớn thời gian thiếu sinh lực. Crystal Palace và Wolves (đội từng mời HLV Bồ chơi sơ đồ 3-4-3) đều có điểm số cao hơn MU đáng kể.

Nhìn xa hơn những con số, một khởi đầu chông chênh đôi khi hứa hẹn tương lai tươi sáng. Nhưng liệu MU có đủ kiên nhẫn? Bruno Fernandes tỏa sáng, nhưng anh từng làm điều tương tự dưới thời Ten Hag hay Solskjaer. Amad Diallo tiến bộ, nhưng quá ít cầu thủ khác làm được điều tương tự. Garnacho, Mainoo và Hojlund - bộ ba từng được coi là ngọc quý - đều thụt lùi đáng báo động dưới thời Amorim, thậm chí có thể mất suất đá chính mùa sau.

Đôi khi người ta thấy ánh sáng chiến thuật của Amorim, nhưng chưa đủ thuyết phục. Vấn đề căn cơ nằm ở việc cố chấp duy trì sơ đồ 3-4-3 không phù hợp với đội hình. Hệ thống này chỉ lý tưởng cho 3 cầu thủ, trong khi Maguire đã già, Mount dính chấn thương triền miên và Dorgu chưa đủ đẳng cấp. Sơ đồ 3-4-3 khiến MU thiếu người ở trung tâm hoặc tuyến trên. Dù Dalot và Mazraoui cố gắng, họ vẫn là hậu vệ cánh hơn là wing-back.

Ở hàng công, việc Amorim loại Marcus Rashford không mang lại hiệu quả. Dù người Mancunian đang khoác áo Aston Villa, nhiều ý kiến cho rằng Amorim cũng bất lực với đội hình hiện tại.

Tuy nhiên, cần nhớ MU đã chi 630 triệu bảng trong 3 năm cho đội hình top 4, với bảng lương khủng. Dù phạm sai lầm ở thị trường chuyển nhượng, họ vẫn phải thuộc top 8. Thế nhưng giờ đây, họ có nguy cơ kết thúc ở vị trí 17.

Những lời tiên tri ảm đạm của Amorim đang thành hiện thực. Dù chưa phải đội MU tệ nhất lịch sử, họ đang trên đường có thành tích tồi tệ nhất Premier League sau 50 năm. Dù mùa sau có thể cải thiện đôi chút, câu hỏi lớn là liệu Amorim có đủ năng lực dẫn dắt sự phục hưng?

MU có thể đầu tư mạnh mùa hè để xây đội hình theo ý HLV. Hoặc như Amorim gợi ý, họ sẽ khởi đầu mùa giải mới một cách èo uột và sa thải ông, để lại cho người kế nhiệm đội hình nửa vời. Số phận của Ten Hag là bài học quá khứ, dù Amorim ở hoàn cảnh khác biệt. Trong khi HLV Hà Lan luôn khẳng định mình là người đúng, đồng nghiệp Bồ Đào Nha lại tự nghi ngờ năng lực. Amorim có thể thẳng thắn, đa cảm hay thậm chí cường điệu hóa. Ông thường nhận lỗi khi thất bại - một điểm đáng quý. Nhưng dù có vô địch Europa League, ban lãnh đạo vẫn cần thảo luận nghiêm túc về tương lai của ông. Và nếu bản thân Amorim cảm thấy không xứng đáng, việc từ chức sau khi nâng cúp sẽ là hành động đẹp đẽ.