Tình trạng Ngoại Hạng Anh khiến tất cả phát điên

Có những điểm tương đồng với kỷ nguyên hậu sự thật trong chính trị về nhận thức, dù phải nhấn mạnh rằng hầu hết chuyện này thực chất chẳng quan trọng.

Đó chính là vấn đề. Chẳng còn gì để tranh đấu, thế nhưng chính khoảng trống ấy lại khiến những người quanh bóng đá cuồng nộ hơn cả khi mọi thứ đi vào hồi kết. Ít nhất áp lực cuối mùa còn cho họ đích ngắm. Các trận đấu cuối tuần qua là loạt trận kinh điển của giai đoạn cuối mùa: thảnh thơi nhưng đầy xung đột. Quá nhiều thứ trở nên vô lý.

Nổi bật nhất là Manchester United và Tottenham Hotspur, lần lượt đứng thứ 16 và 17 ngay trên vực xuống hạng. Đó là vị trí đáng xấu hổ với hai CLB giàu thứ 4 và 9 thế giới theo BXH Deloitte Football Money League, khi họ đang trên bờ vực trở lại Champions League nhờ vô địch Europa League.

Ruben Amorim hoặc Ange Postecoglou có thể giật cúp lịch sử, nhưng cả hai lại công khai bàn về tương lai trong tâm thế bất ổn.

Gây chú ý nhất là hình ảnh Evangelos Marinakis mặc áo trắng công khai chỉ trích HLV đưa Nottingham Forest từ vị trí 17 lên thứ 7.

Điều này diễn ra bất chấp việc ông trùm vận tải tạm thời đặt Forest vào “ủy thác mù” do đồng sở hữu Olympiakos và Rio Ave, vi phạm quy định của UEFA sau khi CLB này trở lại đấu trường châu Âu.

Tài liệu tại Companies House cho thấy Marinakis đã ngừng là “người kiểm soát đáng kể” ở Forest. Dù sao, ông cũng chẳng kiểm soát được cảm xúc sau trận hòa Leicester City 2-2.

Về mặt cảm xúc, bạn khó lòng nghĩ Liverpool đang ăn mừng chức vô địch Premier League khi bầu không khí rạn nứt bùng phát sau tiếng la ó dành cho Trent Alexander-Arnold. Hai tuần hân hoan biến thành cuộc nội chiến văn hóa đầy phẫn nộ.

Ngay cả sau trận hòa 2-2 đó, Mikel Arteta chọn khoảnh khắc Arsenal hồi sinh ngoạn mục để mắng mỏ cầu thủ vì màn trình diễn. Điều này chỉ đáng ngạc nhiên trong bối cảnh hai tuần qua, khi những phát ngôn trái ngược của anh khiến nhiều người phải nhíu mày.

Đó là điều cần nhấn mạnh giữa những nghịch lý này. Có những bối cảnh phức tạp không nên bị bỏ qua.

Hãy nói về Liverpool trước, vì như Jamie Carragher từng nói, câu chuyện này sẽ chiếm spotlight. Và đúng thế.

Luận điểm xuyên suốt là không ai có quyền bảo CĐV phải cảm nhận thế nào - điều đó hoàn toàn công bằng. Những yếu tố địa phương thầm kín này chỉ có dân bản địa mới thấu hiểu.

Chỉ có điều, giờ đây chính CĐV Liverpool đang dạy nhau cách cảm nhận. Một số người dự trận ở Anfield Chủ nhật kể về những tranh cãi và bầu không khí chia rẽ. Một chương trình radio ghi nhận hình ảnh CĐV địa phương khóc nức nở vì phản ứng này.

Cần phân biệt rõ giữa việc áp đặt cảm xúc cho CĐV và việc bên ngoài bình luận về phản ứng đó. Đây là câu chuyện lớn ở một trong những CLB lớn nhất hành tinh.

Họ là nhà vô địch, danh hiệu mà CĐV chờ đợi 35 năm để ăn mừng trọn vẹn. Giờ đây, ký ức ấy sẽ gắn liền với cuộc tranh luận nội bộ. Điều đáng nói từ bên ngoài - và cần nhấn mạnh đây là góc nhìn khách quan - là việc ăn mừng chức vô địch lại dẫn đến hệ lụy này.

Nhưng tất cả đều biết chuyện này đã không xảy ra nếu chức vô địch thực sự còn tranh giành. Đây là sản phẩm của khoảng trống cuối mùa, và cả cỗ máy truyền thông khổng lồ quanh bóng đá. Sân cỏ không còn nhiều thứ để khơi gợi cảm xúc, nhưng guồng quay kinh doanh không thể dừng. Hào quang vô địch vốn ấm áp giờ chẳng thể tồn tại lâu khi lò lửa truyền thông đòi thêm dầu. Ngay cả thông báo của Alexander-Arnold cũng phải trở thành “sự kiện”. Đáng nói là có khoảnh khắc anh như muốn chế nhạo ồn ào quanh tương lai bằng cách đưa tay lên tai. Giờ thì anh đã nghe thấy tất cả.

Nuno Espirito cũng vậy, dù theo cách trực diện hơn. Dù Forest vẫn còn mục tiêu Champions League, nhưng trong hoàn cảnh thông thường, đây chỉ là tham vọng phụ sau mùa giải thành công.

Đương nhiên, thật đáng thất vọng nếu họ lỡ cơ hội dự Champions League dù từng được coi là ứng viên vô địch hồi tháng 1. Mọi phân tích lý trí đều chỉ ra Forest đã vượt xa kỳ vọng, kể cả khi họ bị trừ điểm do vi phạm tài chính mùa trước.

Thế nhưng Marinakis vẫn công khai chỉ trích HLV - cảnh tượng chưa từng có tiền lệ ở Premier League.

Bóng đá đã trở thành như vậy.

Ngay cả sự hỗn loạn ở mùa giải của Spurs và United cũng bắt nguồn từ guồng máy kinh doanh, khi lợi ích tài chính khiến UEFA quy định Europa League cũng mang vé dự Champions League. Một danh hiệu giờ đây chẳng còn đủ, nên cả hai CLB này thi đấu như thể bảng lương top 7 không đủ sức cạnh tranh trên hai mặt trận.

Một luận điểm ngày càng được nhắc đến, được đề cập trong cuốn sách ‘States of Play’ của tác giả, là lời một nhân vật cấp cao NFL nói với các nhà sáng lập Premier League trong chuyến khảo sát:

“Nếu các anh nghĩ mình đang có vấn đề, hãy đợi đến khi có tiền.”

Giờ đây, một mùa giải không thể diễn ra bình thường. Cỗ máy quanh nó tạo ra nhiều hỗn loạn hơn ta tưởng. Ngay cả những doanh nhân điềm tĩnh nhất cũng trở nên phi lý trí trong bóng đá. Hãy nhìn những quyết định của Sir Jim Ratcliffe và Daniel Levy.

Và đó cũng là nơi hai mặt của vấn đề gặp nhau.

Một khía cạnh thú vị trong câu chuyện Alexander-Arnold là những chỉ trích nhẹ dành cho Arne Slot vì đưa hậu vệ này vào sân, góp phần tạo bầu không khí căng thẳng. Điều này đòi hỏi một HLV chuyên nghiệp từng vô địch không được sử dụng một trong những cầu thủ xuất sắc nhất khi đang cần thắng đối thủ tiềm năng mùa sau, chỉ để quản lý cảm xúc khán giả.

Tương tự, nhiều CĐV Liverpool được yêu cầu đặt mình vào vị trí Alexander-Arnold, nghĩ về sự nghiệp của chính họ.

Nhưng dĩ nhiên, một CĐV không thể suy nghĩ như cầu thủ hiện đại. Nếu có, các cầu thủ chuyên nghiệp đã chẳng kiếm được bộn tiền, và những tranh cãi này đã không phát sinh.

Chính những cảm xúc nguyên bản này là thứ ngành công nghiệp thể thao khai thác triệt để - “sự thương mại hóa cảm xúc” như luật sư thể thao kiểu cựu cầu thủ Everton Gareth Farrelly nhận định.

Hợp với không khí cuối tuần, điều này kỳ lạ thay có cả mặt tốt và xấu. Hoặc chính xác hơn, đôi khi tốt trở thành xấu và ngược lại.

Cảm xúc và sự phi lý trí của CĐV là động lực thể thao. Nhưng khai thác triệt để chúng lại hủy hoại điều đó. Điều này càng rõ trong giai đoạn cuối mùa, khi ta cố lý giải một vòng đấu kỳ quặc.