Trận Albania vs Serbia vòng loại World Cup gợi nhớ cuộc chạm trán hỗn loạn năm 2014

Cách Sân vận động Kombëtare ba dãy nhà, hai người đàn ông đứng trên ghế gắn vật trang trí lên mái hiên. Giữa trưa thứ Năm, Tirana đang chuẩn bị cho trận cầu có thể lấp đầy sân vận động quốc gia ít nhất 10 lần. Lá cờ Albania với hình đại bàng hai đầu nổi bật không khó nhận diện. Tấm biểu ngữ thứ hai đang được kéo lên cũng quen thuộc không kém. Trên đó ghi dòng chữ "Bản địa", trình bày phiên bản bản đồ "Đại Albania" từng biến trận bóng thành sự cố ngoại giao nghiêm trọng năm 2014.

Sáng thứ Sáu, lá cờ gây tranh cãi đã được thay thế bằng phiên bản ít kích động hơn. Có lẽ giới chức đã có cuộc trao đổi ngầm. Họ muốn loại bỏ mọi ngòi nổ tiềm ẩn cho thảm kịch từng xảy ra tại Belgrade 11 năm trước, khi một chiếc drone hạ thấp hình ảnh gây tranh cãi xuống Sân vận động Partizan trong trận vòng loại Euro giữa Serbia và Albania. Hậu quả đêm đó vượt xa khuôn khổ thể thao, và mọi người thở phào khi trận tái đấu tại thành phố Elbasan của Albania vào tháng 11 năm sau diễn ra êm ả.

Song nét mặt đại diện hai liên đoàn bóng đá hẳn đã tái mét khi họ bốc thăm cùng bảng vòng loại World Cup 2026 hồi tháng 12. Dư luận ngỡ ngàng nhưng không có lệnh cấm hai đội đối đầu: dù lịch sử đẫm máu với vết thương còn mới từ cuộc chiến tại Kosovo (nơi phần lớn là người Albania), hai quốc gia hiện không xung đột trực tiếp. Không bên nào yêu cầu tách bảng. Việc quản lý quan hệ song phương quanh sân cỏ chắc chắn sẽ lại nổi lên.

Mọi nguồn lực đang được huy động để giải quyết. Khoảng 2.000 nhân sự cảnh sát sẽ triển khai cho trận đấu bảng K tối thứ Bảy, bao gồm lực lượng đặc nhiệm và chống khủng bố. Ngoài ra, nguồn tin cho biết tới 500 cảnh sát thường phục sẽ trà trộn giữa 22.500 khán giả. Cổ động viên đội khách không được phép tham dự. Thiết bị chống drone được lắp quanh khu vực, những kẻ gây rối tiềm năng bị cảnh báo thiết bị sẽ bị bắn hạ.

Gián đoạn có kế hoạch hẳn sẽ khác biệt; drone chưa phổ biến khi chiếc máy nhỏ bé gây náo loạn Belgrade năm xưa. Nhưng biện pháp này gợi nhớ Ismail Morina, người vận hành cần cẩu râu rậm vẻ ngoài hiền lành, từng đạt địa vị anh hùng dân tộc khi nhận trách nhiệm vụ việc 2014. Dù ít được đưa tin, Morina có đồng phạm vẫn thích ẩn mình.

Sự cởi mở của Morina trả giá đắt: anh bị bắt trước chuyến thăm của Serbia năm 2015 vì tàng trữ vũ khí trái phép, bị cách ly an toàn khỏi trận đấu. Sau đó, anh bị bỏ tù tại Croatia và Italy (nơi anh cư trú) theo lệnh bắt giữ của Serbia qua Interpol. Morina từng trở lại sân Albania, được cổ động viên Arena Kombëtare tung hô trong trận gặp Cộng hòa Séc năm 2023 và đổi áo cùng tiền đạo Jasir Asani. Gần đây anh xuất hiện ở các trận nội địa, nhưng tài khoản mạng xã hội tích cực trước đó đã biến mất trước thềm trận thứ Bảy. Nếu đồng đội cũ biết anh ở đâu, họ sẽ không tiết lộ. Có thể đoán anh không mạo hiểm tới sân.

Morina không phải cổ động viên cuồng nhiệt duy nhất bị ngăn cản. Liên đoàn Albania không bán vé khối cho các nhóm cổ động viên, thay vào đó phân bổ ngẫu nhiên từ hơn 200.000 đơn đăng ký và tăng giá vé. Đây dường như là nỗ lực làm sạch bầu không khí; nhóm Tifozat Kuq e Zi - tạo nên khung cảnh sôi động nhất ở các trận đội tuyển - phản ứng giận dữ, chỉ trích đây là "trò hề có tổ chức" dành cho giới nhà giàu. Họ sẽ tổ chức hội tụ thay thế gần Kim tự tháp Tirana, cách sân 400 mét, nơi được cấp phép lắp màn hình lớn. Giá vé trên chợ đen sôi động đã vượt 1.000 bảng ở phân khúc cao cấp.

Việc Albania và Serbia đồng đăng cai giải U21 châu Âu 2027 thêm phần phức tạp. Nếu kỳ vọng đè nặng chủ nhà thứ Bảy, UEFA cũng đặt nhiều hy vọng vào sự kiện. Thỏa thuận đầy tham vọng do Chủ tịch LĐBĐ Albania kiêm Phó chủ tịch Ủy ban điều hành UEFA Armand Duka thúc đẩy có thể đổ vỡ nếu xảy ra sự cố. Tifozat Kuq e Zi bày tỏ quan điểm về việc đồng đăng cai bằng lời nói và hình ảnh; họ cảm thấy đây là lý do họ bị tẩy chay.

Buổi tập tối thứ Năm của Albania chỉ bị gián đoạn bởi hệ thống vòi phun nước, sự hiện diện này khá đáng hoan nghênh trong nhiệt độ gần 30°C. Elseid Hysaj (hậu vệ Lazio) là thành viên duy nhất từng thi đấu trong thảm họa Belgrade. Anh nói: "Chúng ta không nên lặp lại hình ảnh năm xưa. HLV yêu cầu chúng tôi bình tĩnh. Chúng tôi cần sự điềm tĩnh và cân bằng cảm xúc".

HLV Sylvinho, nhân vật dễ mến của bóng đá quốc tế, đùa giỡn cùng ban huấn luyện nhưng chịu sức ép thành tích. Đồng nghiệp Dragan Stojkovic cũng trong tình thế tương tự. Anh - đội hoàn tất bảng K cùng Latvia và Andorra - được cả hai phe đánh giá gần như chắc suất nhất bảng. Albania và Serbia biết họ đang tranh suất play-off, và hai trận đối đầu (trận sau diễn ra sau bốn tháng) sẽ mang tính quyết định.

14h40 chiều thứ Sáu theo giờ địa phương, các cầu thủ Serbia tới khách sạn cách trung tâm Tirana một dặm về phía tây. Sĩ quan vũ trang từ lực lượng chống khủng bố RENEA của Albania áp tải hai xe buýt từ sân bay. Bước đầu tiên của chiến dịch cuối tuần đã trôi chảy. Nếu mọi việc tiếp tục suôn sẻ, bóng ma ngày 14/10/2014 có thể sẽ dần tan biến.