Vì sao Guardiola phải nhượng bộ sự ngẫu hứng của Cherki

Sau chiến thắng 2-1 của Manchester City trước Nottingham Forest tại sân City Ground hôm 27/12, Guardiola nói: “Có những lúc tôi chỉ muốn hét vào mặt cậu ấy, nhưng cũng có những lúc tôi muốn hôn cậu ấy. Cảm xúc của tôi với Cherki rất mâu thuẫn. Nhưng tôi muốn cho cậu ấy thể hiện tài năng đáng kinh ngạc của mình”.

Đó không chỉ là câu nói vui sau chiến thắng, cũng không phải lời khen đơn thuần Guardiola dành cho học trò sau một màn trình diễn xuất sắc. Sau gần 20 năm làm huấn luyện viên, chính Guardiola dường như cũng đang điều chỉnh triết lý đề cao trật tự và kiểm soát, để dung hòa với chất ngẫu hứng của một cầu thủ.

Sự điều chỉnh ấy diễn ra trong bối cảnh Man City phải liên tục thích nghi với những trận đấu khó nhằn tại Ngoại hạng Anh, nơi kết quả đôi khi quan trọng hơn việc duy trì một lối chơi hoàn hảo.

Cherki ăn mừng sau khi ghi bàn ấn định chiến thắng trước Nottingham Forest.

Cherki ghi bàn ấn định chiến thắng cho Man City ở phút 83. Trước đó, anh kiến tạo cho Tijjani Reijnders mở tỷ số. Nottingham Forest gỡ hòa nhờ Omari Hutchinson và tạo ra thế trận đầy khó chịu cho City. Đoàn quân dưới trướng Guardiola chơi dưới kỳ vọng trong phần lớn thời gian, ngoại trừ một người.

Đây là chiến thắng thứ sáu liên tiếp của Man City tại Ngoại hạng Anh, một lời cảnh báo rõ ràng gửi tới các đối thủ trong cuộc đua vô địch. Nhưng với Guardiola, giá trị của trận thắng này còn nằm ở cách các học trò của ông thể hiện trong nghịch cảnh.

“Những trận đấu kiểu này cực kỳ quan trọng”, ông nói. “Không phải vì chúng tôi chơi hay, mà vì cách chúng tôi kiên nhẫn, phòng ngự và chấp nhận bản thân chưa tốt. Ở mùa trước, chúng tôi thua 10 trên 10 lần khi gặp những trận thế này”.

Guardiola nhấn mạnh vào khả năng “nhẫn nhịn” của Man City, thay vì than phiền rằng các học trò không thể kiểm soát thế trận. Man City mùa này chấp nhận chơi thực dụng ở một số trận đấu. Và trong cách tiếp cận đó, tài năng của Cherki trở nên quý giá.

Guardiola và ngoại lệ mang tên Cherki

Từ khi bắt đầu sự nghiệp huấn luyện, Guardiola luôn xây dựng đội bóng dựa trên các nguyên tắc rõ ràng, từ kiểm soát không gian, kiểm soát bóng đến kiểm soát nhịp độ. Những cầu thủ tấn công dưới tay ông, dù xuất sắc đến đâu, cũng phải tuân thủ cấu trúc của tập thể.

Lionel Messi là ngoại lệ lớn nhất, nhưng Messi là trung tâm của cả hệ thống. Những trường hợp khác, từ Ronaldinho, Zlatan Ibrahimovic cho tới các ngôi sao tại Man City, đều phải thích nghi với trật tự chung.

Cherki thì khác. Chất ngẫu hứng của anh không phá vỡ cấu trúc, mà liên tục thử thách ranh giới của nó.

Guardiola bắt đầu bố trí Cherki đá chính cùng Phil Foden ở trận thắng Bournemouth 3-1 hồi đầu tháng 11. Từ đó đến nay, đội hình xuất phát của Man City tại Ngoại hạng Anh gần như không thay đổi. Guardiola sắp xếp các cầu thủ có lối chơi kỹ thuật xung quanh Cherki, tạo ra những tam giác và hành lang hẹp để tiền vệ người Pháp có nhiều điểm kết nối nhất có thể.

“Tôi muốn chúng tôi phát triển bóng tốt hơn từ tuyến dưới, để cậu ấy có thêm bóng ở những vị trí then chốt”, Guardiola nói. “Hiệp hai, chúng tôi làm điều đó tốt hơn”. Phát biểu này cho thấy Guardiola không chỉ điều chỉnh vai trò của Cherki, mà còn điều chỉnh cả cách Man City triển khai bóng để phục vụ anh.

Nghệ thuật xuyên phá hàng phòng ngự lùi sâu

Trong trận đấu tối 27/12, Forest của Sean Dyche tổ chức phòng ngự chặt chẽ theo sơ đồ 4-5-1. Morgan Gibbs-White thường xuyên lùi sâu để che chắn khoảng trống ở khu vực giữa các tuyến. Man City gặp nhiều khó khăn trong hiệp một, thậm chí không có cú sút trúng đích nào.

Nhưng Cherki không cần nhiều khoảng trống để tạo ra khác biệt. Điểm mạnh lớn nhất của anh, ngoài kỹ thuật sử dụng hai chân như một, là khả năng điều tiết nhịp độ trong không gian hẹp. Cherki liên tục thay đổi tốc độ xử lý, từ những pha chạm bóng nhẹ để giữ nhịp, đến những pha tăng tốc bất ngờ khiến hậu vệ đối phương mất thăng bằng.

Phút 20, anh xoay người và chuyền má ngoài để Erling Haaland dứt điểm một chạm. Hai phút sau, Cherki chờ đúng khoảnh khắc Neco Williams dồn trọng tâm để chặn đường chuyền, rồi bất ngờ đẩy bóng ngược lại, buộc hậu vệ Nottingham Forest phải xoay người trong thế bị động.

Những đường chuyền của Cherki thường không quá mạnh, nhưng luôn được tính toán kỹ về góc và thời điểm. Chúng được thực hiện để đồng đội có thể dứt điểm ngay, trước khi hàng thủ đối phương kịp điều chỉnh.

Sau khi Forest gỡ hòa, Man City không nao núng, nhưng buộc phải mạo hiểm. Chính trong bối cảnh đó, sự ngẫu hứng của Cherki trở thành chìa khóa.

Cherki giúp Man City trở nên khó lường và có thể xuyên thủng những hàng thủ chắc chắn.

Ở tình huống kiến tạo cho Reijnders đầu hiệp hai, Cherki nhận bóng ở khoảng trống giữa hàng tiền vệ và hậu vệ Forest. Haaland lập tức di chuyển, kéo trung vệ Murillo về cột xa. Khoảng trống mở ra đúng thời điểm Reijnders băng lên.

Cherki không cần quan sát lâu. Đường chuyền được thực hiện gần như theo bản năng, với lực và góc vừa đủ để Reijnders dứt điểm một chạm. Đây là dạng tình huống rất khó được tập luyện từ trước, nhưng Cherki lại thực hiện thường xuyên.

Guardiola hiểu điều đó. Và thay vì cố kiểm soát mọi chi tiết quanh lối chơi của học trò, ông đang chọn cách tạo điều kiện để những khoảnh khắc như vậy xuất hiện.

Bàn thắng quyết định và tranh cãi

Phút 83, Cherki ghi bàn ấn định chiến thắng cho Man City bằng cú dứt điểm chân không thuận từ ngoài vòng cấm. Đó là pha xử lý gọn gàng, kỹ thuật, không màu mè nhưng dứt khoát.

Forest phản ứng dữ dội. Sean Dyche cho rằng Morgan Gibbs-White đã bị phạm lỗi trong tình huống dẫn đến bàn thắng. Ông chỉ trích VAR và trọng tài sau trận, cho rằng đó là “một quyết định quá hiển nhiên” nhưng lại bị bỏ qua.

Guardiola không đi sâu vào tranh cãi. Ông nhìn nhận chiến thắng từ góc độ khác, từ khả năng giành điểm trong những trận đấu khó khăn của đội nhà.

“Trong sáu mùa giải chúng tôi vô địch Ngoại hạng Anh, những trận như thế này xuất hiện rất nhiều”, Guardiola nói. “Không phải lúc nào Man City cũng thi đấu theo kiểu kiểm soát và đẹp mắt. Đôi khi, bạn phải chấp nhận nhẫn nhịn”.

Man City hiện sở hữu nhiều mẫu cầu thủ tấn công khác nhau. Jeremy Doku mang đến khả năng đi bóng trực diện. Haaland là sức mạnh và tốc độ. Phil Foden là sự linh hoạt chiến thuật. Cherki bổ sung một thứ khác: sự khó đoán.

Anh dẫn đầu Ngoại hạng Anh về số cơ hội tạo ra, số đường chuyền xuyên tuyến, kiến tạo và số kiến tạo kỳ vọng tính trên mỗi 90 phút. Bản đồ nhiệt của Cherki cho thấy anh có thể phát động tấn công từ nhiều khu vực khác nhau, không bị bó buộc vào vai trò “số 10” cổ điển.

Tất nhiên, vẫn có những câu hỏi về khả năng đóng góp cho phòng ngự của Cherki. Guardiola thừa nhận có những lúc ông la mắng học trò vì lối chơi quá rủi ro. Nhưng với chất lượng đội hình hiện tại của Man City, với tuyến tiền vệ giàu năng lượng và hàng thủ kỷ luật phía sau, điểm yếu của Cherki chưa trở thành vấn đề lớn.

Quan trọng hơn, Guardiola đang chấp nhận sự không hoàn hảo, chấp nhận rủi ro để đổi lấy khác biệt. Ông không từ bỏ triết lý của mình, mà điều chỉnh nó một cách linh hoạt hơn.

Guardiola nhượng bộ Cherki vì ông biết điều đó tốt cho Man City thời điểm này.

Cherki không phải cầu thủ do Guardiola đào tạo. Dĩ nhiên, huấn luyện viên Man City không thể hiểu tường tận khả năng và xu hướng thi đấu của anh. Nhưng tiền vệ người Pháp buộc Guardiola phải thích nghi để khai thác hơn nữa tiềm năng của anh. Có lẽ, bản thân nhà cầm quân người Tây Ban Nha, xứ sở của các tiền vệ kỹ thuật, cũng muốn thấy giới hạn sáng tạo của Cherki ở đâu, và điều đó làm nên sự đặc biệt của cầu thủ này.

Guardiola, một tiền vệ thiên tài thời còn thi đấu, từng thành danh ở cả khía cạnh cầu thủ lẫn huấn luyện viên nhờ cảm giác vượt trội về vị trí và không gian trên sân. Khi ông nói muốn tạo cơ hội để Cherki thể hiện tài năng, đó chắc hẳn không phải sự nuông chiều, mà là một sự nhượng bộ có tính toán. Guardiola hiểu rằng để vượt qua những đội bóng đầy sức mạnh thể chất và thi đấu kỷ luật tại Ngoại hạng Anh, Man City cần một “nhà ảo thuật”, thứ mà họ từng có được với Kevin De Bruyne.

Man City hiện tại vẫn đầy rẫy những tiền vệ tài năng, kỹ thuật và thậm chí thuộc làu bài vở mà Guardiola đã truyền tải. Nhưng Cherki là một làn gió mới. Anh là một đoá hoa đang nở rộ khi được đặt vào môi trường phù hợp. Ngay cả một nhà quản trị nghiêm khắc như Guardiola cũng hiểu đó là tố chất cần được nuôi dưỡng, chăm bẵm, thay vì cố gắng uốn nắn nó vào khuôn khổ bức tranh mà ông vẽ ra.

Man City từng thống trị Ngoại hạng Anh bằng lối chơi đầy tổ chức và kiểm soát triệt để. Họ gây sức ép liên tục, khiến đối thủ mệt mỏi mà phạm sai lầm. Nhưng với Cherki, Guardiola có trong tay một vũ khí khác. Một quân bài ẩn dưới tay áo mà đối thủ không thể lường trước có thể được tung ra lúc nào.