World Cup 2026 còn một năm: 10 câu chuyện đáng chú ý nhất, từ Lionel Messi tới Donald Trump

World Cup 2026, bữa tiệc Bắc Mỹ được ấp ủ hàng thập kỷ, đã chạm mốc tùy ý nhưng quan trọng vào thứ Tư: Chỉ còn một năm nữa. Một năm trước giờ G. Một năm trước khi chinh phục thế giới, bất kể các nước đồng chủ nhà — Mexico, Canada và Hoa Kỳ — đã sẵn sàng hay chưa.

Trên sân cỏ, các ứng viên vô địch đang tập hợp. Vòng loại World Cup đang diễn ra hoặc hoàn tất trên cả sáu châu lục. Mười một quốc gia đã giành vé dự giải đấu mở rộng 48 đội — sự kiện thể thao vĩ đại nhất lịch sử nhân loại theo nhà tổ chức.

Ngoài sân cỏ, ban tổ chức vẫn còn nhiều việc phải làm — và những bãi mìn phải vượt qua. Khi cột mốc một năm cận kề, giới chức Mỹ đang đàn áp dữ dội các cuộc biểu tình phản đối vụ bố ráp nhập cư ở Los Angeles — nơi dự kiến tổ chức trận mở màn World Cup của đội tuyển Mỹ sau 366 ngày nữa, khởi đầu cho một lễ hội bóng đá và nhân văn đa văn hóa được quảng cáo là "toàn diện", "toàn cầu".

Lệnh cấm du lịch của Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng làm lu mờ lời hứa của FIFA rằng mọi cổ động viên đều "được chào đón". Dù vậy, FIFA vẫn liên kết với Trump, người chắc chắn sẽ hiện diện nổi bật khi World Cup khai mạc vào tháng Sáu tới, bất chấp mức độ không được lòng dân quốc tế của ông.

Điều đó cũng sẽ là một phần câu chuyện năm 2026, cùng với những diễn biến khó lường. "Sẽ có những vấn đề địa chính trị mà hiện tại chúng ta còn chưa biết đến," Meg Kane, CEO ban tổ chức địa phương World Cup tại Philadelphia, nói, "và chúng sẽ ảnh hưởng đến giải đấu."

Nhưng chúng ta sẽ bắt đầu điểm lại 10 câu chuyện trên sân cỏ — với những huyền thoại, người kế nhiệm họ, và một chủ nhà tan nát hy vọng.

Trước, trong và sau World Cup 2022, Lionel Messi từng khẳng định "seguramente" (chắc chắn) rằng Mundial tại Qatar sẽ là kỳ World Cup cuối của anh. Rồi anh đoạt cúp. Chiến thắng giải tỏa ấy giúp Messi hồi sinh, biến đội tuyển Argentina thành nơi hạnh phúc của anh. Mười tám tháng sau, anh lại vô địch Copa América liên tiếp. Giờ đây, dù chưa tuyên bố rõ ràng, mọi dấu hiệu cho thấy Messi có khả năng dự World Cup thứ sáu vào mùa hè tới, khi anh bước sang tuổi 39.

Trong khi đó, Cristiano Ronaldo sẽ 41 tuổi. Khi rời World Cup 2022 trong nước mắt, sau khi bị đẩy xuống dự bị rồi cùng Bồ Đào Nha thất bại trước Ma Rốc ở tứ kết, anh nghĩ rằng "giấc mơ" nâng cao chiếc cúp danh giá nhất hành tinh đã "kết thúc". Nhưng hai năm rưỡi sau, anh lại đá chính, ghi bàn — và đoạt danh hiệu — cho đội tuyển quốc gia.

Vậy nên, có vẻ cả hai ngôi sao thế hệ sẽ cùng tới Bắc Mỹ mùa hè tới cho kỳ World Cup thứ sáu — và lần này, chắc chắn, là khúc ca thiên nga của họ. Câu hỏi hấp dẫn hơn: Liệu họ còn đủ đẳng cấp? Họ có tiếp tục truyền cảm hứng cho đất nước mình? Hay đôi chân lão hóa và sự hiện diện áp đảo sẽ kéo chìm đội bóng và cản trở sự tiến hóa?

Messi và Ronaldo vẫn là hai cái tên nổi tiếng nhất làng bóng — và có lẽ cả thế giới — nhưng họ không còn là những cầu thủ hay nhất hành tinh. Và tới mùa hè tới, danh hiệu ấy có thể thuộc về một cậu bé chưa bằng nửa tuổi họ, một thiếu niên làm chấn động châu Âu: Lamine Yamal.

Cầu thủ 17 tuổi đã giúp Tây Ban Nha và Barcelona vô địch. Anh tỏa sáng ở Champions League và khiến thế giới kinh ngạc. Năm 2026, tại World Cup đầu tiên, anh có thể khẳng định đẳng cấp siêu sao, và lao nhanh trên con đường mà Messi đã vạch ra từ bao năm trước.

Vẫn còn những tài năng khác có thể bùng nổ. Có tiền đạo Pháp Désiré Doué, và Erling Haaland của Na Uy — người ở tuổi 25 có thể lần đầu dự giải lớn. Vài đồng đội Tây Ban Nha của Yamal cũng có thể cướp sóng: Pedri và Nico Williams.

Tây Ban Nha, đương kim vô địch châu Âu, xứng đáng là ứng viên vô địch World Cup 2026 được đánh giá cao nhất. Nhưng một năm trước giải, hàng ngũ đối thủ rất sâu. Argentina vẫn đáng gờm. Pháp vẫn dồi dào tài năng. Brazil giờ có HLV đáng kính Carlo Ancelotti, và một năm để khắc phục rắc rối. Bồ Đào Nha, Anh và Đức hứa hẹn cạnh tranh. Uruguay và Colombia có thể mạnh ngang — và họ quen thuộc hơn với các sân vận động Mỹ.

Nhìn chung, thế lực bóng đá nam vẫn giống năm 2022. Và năm 2022, nó mang tới World Cup của mọi thời đại. Ba năm sau, lại có hàng chục đội ẩn mình dưới tầng elite — gồm Na Uy, Nhật Bản, Ma Rốc (một lần nữa) và Ecuador — có thể gây tiếng vang ở vòng loại trực tiếp. Và hai chủ nhà Canada cùng Mexico có vẻ đủ sức cưỡi sóng cổ vũ để tới sân khấu chưa từng đặt chân.

Chủ nhà còn lại, Mỹ, rời Qatar 2022 với tâm thế "đang trên đường" như tiền vệ Weston McKennie nói, để "trở thành gã khổng lồ". Người Mỹ đang vươn lên, vượt khu vực, hướng tới tầng cao của bóng đá. "Nếu tiếp tục phát triển như thế," cựu HLV Gregg Berhalter nói năm 2023, "giới hạn chỉ là bầu trời."

Tiếc thay, họ không tiếp tục phát triển. Họ dậm chân; sa thải Berhalter; chi 6 triệu USD mỗi năm cho người thay thế danh tiếng Mauricio Pochettino… và tiếp tục thụt lùi.

Giờ đây, họ thua bốn trận liên tiếp lần đầu tiên sau 18 năm. Tối thứ Ba, họ chạm đáy mới. Thay vì tập dượt cho mùa hè tới, Christian Pulisic và đồng đội bỏ qua Gold Cup năm nay. Cựu cầu thủ lên tiếng chỉ trích. Bố Pulisic phản pháo. Một bộ phận CĐV phẫn nộ; số khác la ó; số khác đơn giản là thờ ơ. Khó hình dung một đội tuyển quốc gia lại kém sôi động trước thềm World Cup sân nhà một năm.

Dù nửa trên của giải đấu 2026 trông quen thuộc, nửa dưới sẽ chào đón gương mặt mới. Uzbekistan và Jordan vừa vượt qua vòng loại tuần trước. Những cái tên như Iraq, Cape Verde, Venezuela và Gabon hoàn toàn có thể gia nhập họ.

Một phần vì World Cup mở rộng từ 32 lên 48 đội; có thêm 16 suất tham dự. Những đội bóng nhỏ bé vùng Caribbean hay các tiểu vương quốc giờ có cơ hội. Họ sẽ mang tới World Cup những hương vị mới.

Ẩn số lớn là liệu họ có làm giải đấu hay hơn? Họ sẽ tăng gia vị cho giai đoạn đầu? Hay chỉ bị đè bẹp? Nếu có những trận đại thắng — đặc biệt khi hầu hết đội thứ ba giờ lọt vào vòng 32 theo thể thức 48 đội đầy khiếm khuyết của FIFA — vòng bảng có thể nhàm chán. Nhưng nếu có cú lật đật, nó có thể hỗn loạn một cách ngoạn mục.

Ngoài sân cỏ, về lý thuyết, World Cup này sẽ là lễ hội bóng đá kéo dài một tháng, một fiesta 48 quốc gia khắp lục địa chưa từng có tại Mỹ. Năm 2022, khi công bố 16 thành phố đăng cai, Chủ tịch FIFA Gianni Infantino dự đoán Bắc Mỹ sẽ "bị xâm chiếm bởi cơn sóng vui sướng và hạnh phúc". 6 triệu khách nước ngoài dự kiến đến, theo FIFA, sẽ thổi hồn cho World Cup.

Nhưng chỉ khi họ xin được visa. Và chỉ khi không bị ngăn cản bởi giam giữ, trục xuất, chủ nghĩa bài ngoại độc hại, căng thẳng leo thang thuế quan, và mọi lý do khác khiến ít người đến Mỹ gần đây. Có "mối lo ngày càng tăng về sự chào đón của nước Mỹ," như CEO Hiệp hội Du lịch Mỹ Geoff Freeman viết. Và ngày càng nhiều lo ngại rằng tất cả sẽ ảnh hưởng World Cup.

Ban tổ chức và cả chính quyền Trump khẳng định mọi người đều được chào đón. Nhưng CĐV Iran — một trong 11 đội đã vượt qua vòng loại, và một trong 12 nước bị cấm du lịch toàn phần — rõ ràng không nằm trong số đó. Chuyên gia nhập cư cũng chắc chắn hàng ngàn CĐV sẽ bị từ chối visa — hoặc mắc kẹt trong hàng chờ hàng tháng trời, không thể xin phỏng vấn, khi giải khởi tranh.

Số khác sẽ chùn bước vì chi phí. Mỹ vốn là một trong những quốc gia đắt đỏ nhất thế giới để thăm quan. Một chuyến đi World Cup — đặc biệt khi theo chân đội bóng qua nhiều thành phố — sẽ tốn hàng ngàn USD cho vé máy bay, chỗ ở và ăn uống, số tiền mà đa số không có.

À, còn hàng trăm hoặc ngàn USD cho vé xem. Khi bán ra mùa thu này, giới trong cuộc dự đoán giá sẽ đắt một cách khó chịu. Giá vé ban đầu của FIFA cho Club World Cup 2025 — giải đấu khởi đầu — đã "báo động" và đáng lo với CĐV trung thành. Giá World Cup 2026 — được cho là áp dụng cơ chế định giá linh hoạt — sẽ nằm trong top đắt nhất lịch sử bóng đá.

Và như Bailey Brown, chủ tịch Hội đồng Cổ động viên Độc lập đại diện CĐV khắp Mỹ và Canada, nói với Yahoo Sports qua email mùa đông vừa qua: "Nhiều CĐV cuồng nhiệt nhất sẽ không đủ khả năng tận hưởng bóng đá vì điều đó."

Một yếu tố rào cản tiềm tàng với số đông, nhưng lại là điểm thu hút với số khác, sẽ là ánh đèn sân khấu mà FIFA trao tặng Trump. Infantino đã xây dựng mối quan hệ thân thiết, thường xu nịnh với tổng thống Mỹ. Trump dành chỗ trên khán đài cho Infantino tại lễ nhậm chức và các cuộc họp cấp cao. Ông cho Infantino nền tảng tại Phòng Bầu dục để quảng bá Club World Cup. Giả định là Infantino sẽ đáp lại bất cứ điều gì Trump muốn năm 2026.

Đó có thể chỉ là ghế ở khán đài VIP. Hoặc, đó có thể là sân khấu cho tuyên truyền nhà nước và "rửa tiền bằng thể thao", kiểu như Infantino từng trao Vladimir Putin năm 2018. Nó có thể là cước chú thoảng qua; hoặc, với vài CĐV bóng đá, nó có thể làm hỏng trải nghiệm xem đấu.

Về mặt vận hành, hai câu hỏi lớn nhất ám ảnh ban tổ chức Mỹ là an ninh và giao thông.

Vấn đề đầu trở nên nhức nhối khi chung kết Copa América mùa hè năm ngoái rơi vào hỗn loạn "vô nhân đạo"; nhưng đa số bên liên quan nói FIFA đã chuẩn bị kỹ hơn.

Vấn đề sau — thách thức di chuyển hàng triệu CĐV khắp nước Mỹ tới sân vận động và lễ hội người hâm mộ — mới là điều khiến người hiểu rõ các giải bóng đá lớn lo ngại. Chỉ ba trong số 11 sân Mỹ có thể tiếp cận bằng tàu điện ngầm hoặc giao thông công cộng tốc độ cao. Nhiều sân bị bao quanh bởi bãi đỗ xe, nhưng chúng sẽ bị nuốt chửng bởi vành đai an ninh mở rộng. Hầu hết thành phố đang tìm giải pháp tạm thời để đưa đón CĐV, nhưng liệu chúng có hiệu quả? Và ứng dụng World Cup 2026 đang phát triển của FIFA — có tính năng chỉ dẫn giao thông — liệu có thực sự hữu ích?

Phần lớn điều đó vẫn chưa được định đoạt.

World Cup nam cuối tại Bắc Mỹ, Mỹ 1994, đã dẫn tới sự ra đời của MLS và tăng trưởng chuyển mình. Kỳ World Cup này sẽ tạo ra tác động gì?

Tất cả, từ các thành phố đăng cai tới MLS và Liên đoàn Bóng đá Mỹ, đang cố gắng — và vật lộn — trả lời câu hỏi đó.

Họ đều muốn xây sân mới và tài trợ chương trình mới, đặc biệt ở cộng đồng thiếu thốn. Nhưng Chris Canetti, chủ tịch ban tổ chức địa phương World Cup tại Houston, nói: "những kế hoạch và sáng kiến này đều tốn tiền." Và trong khi các ban tổ chức thành phố cố gây quỹ, FIFA đã siết chặt khả năng bán tài trợ của họ.

FIFA sẽ độc quyền doanh thu World Cup (khoảng 13 tỷ USD). Họ nắm toàn quyền kiểm soát giải đấu, và sẽ đem tiền về cho bóng đá toàn cầu. Liên đoàn Bóng đá Mỹ không tham gia như năm 1994, khi lợi nhuận World Cup sinh ra quỹ từ thiện thịnh vượng. Lần này, di sản sẽ gián tiếp và rời rạc. Nó không xóa bỏ hệ thống trả tiền để chơi đang ám ảnh bóng đá Mỹ. Vì thế, MLS và USSF phải táo bạo và sáng tạo để tối đa hóa cơ hội "độc nhất vô nhị" cho "thay đổi chuyển hóa" mà ai cũng công nhận.