Gianluigi Donnarumma chứng minh mẫu thủ môn 'cổ điển' vẫn tỏa sáng

Đối với một người tưởng như lỗi thời, đây có lẽ lại là thời điểm vàng son. Gianluigi Donnarumma từng bị xem như tàn dư của một thế hệ thủ môn đã lỗi mốt. Giờ đây, chàng khổng lồ 1m96 chỉ cần 90 phút - hoặc với kỹ năng đặc biệt, có thể là 120 phút cùng loạt luân lưu - để chạm tới danh hiệu Champions League, thành tích tưởng chừng không thuộc về thế giới bóng đá hiện đại.

Chiến thắng trước Inter Milan ở Wembley sẽ chấm dứt hành trình 12 năm đầy bi kịch của PSG ở đấu trường danh giá nhất châu Âu. Trong khung gỗ, Donnarumma tỏa sáng như một người hùng đúng nghĩa. Lùi lại Euro 2020, những pha cản phá penalty thần sầu trước Jadon Sancho và Bukayo Saka đã đưa Ý lên ngôi vô địch - kỳ tích càng đặc biệt hơn khi đội bóng áo thiên thanh liên tiếp vắng bóng ở World Cup 2018 và 2022.

Danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất Euro 2020 thuộc về Donnarumma. Nếu đánh bại Inter, rất có thể chàng thủ môn 25 tuổi sẽ vượt qua đối thủ đồng đội Ousmane Dembele để giành giải thưởng Cầu thủ xuất sắc nhất Champions League mùa này.

Những gì Donnarumma thể hiện xứng đáng để tranh luận. Ở bán kết, loạt pha cứu thua trước Gabriel Martinelli, Bukayo Saka và Martin Odegaard - mỗi tình huống một vẻ đẹp kỹ thuật - đã dập tắt hy vọng comeback của Arsenal, tiếp nối màn trình diễn xuất thần ở trận lượt đi trước cú sút của Leandro Trossard. Tại tứ kết, anh như bức tường thành chắn trước các pha dứt điểm của Marcus Rashford, Youri Tielemans và Marco Asensio khi Aston Villa dồn ép PSG. Trận đấu với Liverpool chứng kiến màn tỏa sáng của hai thủ môn. "Alisson thống trị trận lượt đi, Donnarumma làm chủ lượt về", HLV Luis Enrique nhận xét.

Champions League mùa này thực sự là cuộc đua của những người gác đền xuất sắc. Ngay ở trận bán kết kinh điển Inter - Barcelona với 13 bàn thắng, Yann Sommer vẫn được vinh danh là nhân vật số 1 nhờ 14 pha cứu nguy sau hai lượt trận.

Những người theo chủ nghĩa truyền thống sẽ nói: "Đó là nhiệm vụ của thủ môn". Nhưng bóng đá hiện đại đã thay đổi. Các HLV triết lý đòi hỏi thủ môn phải là cầu thủ thứ 11, khởi nguồn các pha lên bóng. Chính vì thế, Donnarumma từng bị xem như 'khủng long' lạc lõng. Ngay cả Luis Enrique cũng nghi ngờ về khả năng chơi bóng của anh.

Thống kê chuyền dài chính xác của Donnarumma thua kém hầu hết đồng nghiệp ở các CLB hàng đầu. Nhưng mẫu thủ môn truyền thống đang lấy lại đất diễn. Dù vẫn hạn chế trong các tình huống bắt bóng bổng (thể hiện rõ qua hai bàn thua trước Arsenal ở vòng bảng), Donnarumma vẫn là bức tường thành đáng tin cậy.

Không phải số lượng, mà thời điểm và tầm quan trọng của những pha cứu thua mới định nghĩa đẳng cấp. Sommer có nhiều pha cản phá hơn (51 so với 37) cùng tỷ lệ cứu thua 82.8% - cao thứ nhì sau Alisson. Điều này phản ánh lối chơi phòng ngự chặt của Inter ở vòng bảng.

Trong khi đó, tỷ lệ 69.6% của Donnarumma có vẻ khiêm tốn nhưng chưa tính hai tình huống cản phá penalty. Quan trọng hơn, anh tỏa sáng rực rỡ ở vòng knock-out.

Lịch sử Champions League gần đây cho thấy thủ môn thường là nhân tố quyết định. Thibaut Courtois thống trị trận chung kết 2022. Ederson không chỉ giỏi chơi bóng mà còn tỏa sáng trong 20 phút cuối trận chung kết 2023 khiến Pep Guardiola nhớ mãi. Alisson từng có màn trình diễn tương tự năm 2019.

Trận đấu ở Wembley sẽ là cuộc so tài giữa hai thế giới quan thủ môn: Donnarumma - Sommer. Hai bản hợp đồng đối lập: Người Ý là siêu sao đến miễn phí nhưng hưởng lương khủng thời Messi-Neymar, trong khi Sommer là món hời sau thương vụ bán Onana ăn lãi lớn của Inter.

Donnarumma từng bị CĐV AC Milan biểu tình bằng tiền giả khi trở lại San Siro, bị cổ động viên Ý la ó vì rời CLB cũ. Nhưng nếu PSG thăng hoa ở Wembley, người hùng mang dáng dấp một thời vàng son ấy có thể cùng lúc ôm cúp vô địch châu Âu cho cả CLB và đội tuyển quốc gia - điều hiếm thấy trong bóng đá hiện đại.