Vì sao trận chung kết FA Cup lại quan trọng đến thế với cả Crystal Palace và Man City

Ngay tại thời điểm hành trình FA Cup của Crystal Palace chuẩn bị cất cánh, HLV Oliver Glasner đã hé lộ một phần nguyên nhân đằng sau. Vị chiến lược gia người Áo đang thoải mái ngồi trên ghế chỉ đạo trước trận thắng đậm 3-0 trước Fulham tại Craven Cottage, có đôi phút lắng đọng để cảm nhận không khí.

"Đây chính là lý do tôi yêu bóng đá", Glasner hào hứng. Pep Guardiola hẳn sẽ đồng ý khi bước ra sân Wembley trước trận chung kết thứ Bảy giữa Palace và Manchester City của ông, khi vừa mô tả FA Cup là "giải đấu cúp quốc nội tuyệt vời nhất hành tinh".

Glasner đã thể hiện sự tôn trọng xứng đáng với danh tiếng đó trong suốt hành trình của Palace, không một lần tỏ thái độ xem nhẹ giải đấu. Ông luôn sử dụng đội hình mạnh nhất ở mọi vòng đấu, coi mỗi trận như chung kết. Chiến thắng trong trận đấu quyết định này sẽ có ý nghĩa với Palace hơn bất kỳ CLB Anh nào, bởi họ chưa từng vô địch danh hiệu lớn. Hai lần vào chung kết FA Cup trước đây đều kết thúc trong thất bại trước MU - những thước phim chắc chắn sẽ được chiếu đi chiếu lại trong phần dẫn nhập trận đấu.

Nỗi hoài niệm ấy thật hợp lý.

Xuyên suốt mùa giải, Glasner luôn nhắc cầu thủ lắng nghe tiếng reo vui từ sân trường gần khu tập luyện - thông điệp càng đúng đắn hơn trước thềm trận đấu biến giấc mơ tuổi thơ thành hiện thực. Thông điệp sâu xa là gợi nhớ lý do họ bắt đầu chơi bóng, và dùng năng lượng ấy làm vũ khí.

Trận chung kết lần thứ 145 này mang hơi hướng hoài cổ, khi cặp đấu này hội tụ đủ yếu tố lý tưởng. Một bên là đội bóng hạng trung đang lên khao khát tỏa sáng, trân trọng chuyến hành trình tới Wembley. Bên kia là một trong những tập đoàn bóng đá hùng mạnh nhất nước Anh, dù đang trong giai đoạn mong manh khiến họ cần danh hiệu này vì những lý do hoàn toàn khác biệt.

Khả năng cao chúng ta sẽ được chứng kiến màn so tài kịch tính. Palace thậm chí thường thi đấu tốt trước City, dù phần lớn phụ thuộc vào phong độ của các ngôi sao Guardiola.

Trên sân Wembley, Erling Haaland gọi mùa giải này là "thảm họa" và "kinh khủng", nhưng tự hào khi đội nhà "vẫn giành được vị trí này".

"Vị trí này" chính là việc trở thành CLB thứ 10 trong lịch sử lọt vào 3 trận chung kết liên tiếp, khi City đang nhắm tới danh hiệu thứ 8 để ngang hàng Chelsea, Liverpool và Tottenham trong top những CLB thành công nhất lịch sử FA Cup. Dù nhà tài trợ Emirates (Dubai) in bóng trên logo cúp, chính người hàng xóm Abu Dhabi mới là chủ nhân thực sự của danh hiệu này.

Wanderers 1876-78 (3 lần vô địch)

Old Etonians 1881-83 (1 lần)

Blackburn Rovers 1884-86 (3 lần)

West Brom 1886-88 (1 lần)

Arsenal 1978-80 (1 lần)

Everton 1984-86 (1 lần)

Manchester United 1994-96 (2 lần)

Arsenal 2001-03 (2 lần)

Chelsea 2020-22 (0 lần)

Haaland nhấn mạnh phát ngôn của anh nằm trong bối cảnh "chuẩn mực" mà City đặt ra, nhưng đây vẫn là cơ hội để thêm vinh quang cho mùa giải nhạt nhòa. Với Palace, chiến thắng sẽ trở thành ký ức vĩnh cửu.

Đó là lý do Crystal Palace xứng đáng trở thành tâm điểm. Với City, đây chỉ là thường lệ. Với Palace, đây là điều thực sự đặc biệt.

CLB phía Nam London, đặc biệt là ngôi sao tỏa sáng Eberechi Eze, gần như trở thành gương mặt đại diện cho sự hồi sinh của FA Cup mùa này. Chúng ta như được nhắc nhở về ý nghĩa nguyên bản của giải đấu.

Một số thay đổi đã phát huy tác dụng. Dù đi ngược truyền thống, việc bỏ thể thức đá lại đã tiếp thêm tinh thần quyết đấu trong ngày.

Tuy nhiên, bản chất mùa giải này phần lớn là hệ quả ngoài ý muốn của quá trình "tài chính hóa" bóng đá. FA Cup chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong xu thế này, ít nhất là so với quá khứ huy hoàng. Chỉ cần nhìn cách trận chung kết Europa League giữa MU và Tottenham được đẩy lên tầm quan trọng hơn hẳn, chủ yếu vì liên quan đến suất dự Champions League và khoản lợi nhuận tiềm năng 100 triệu bảng. Đó không còn đơn thuần là chức vô địch.

Đây chính là điểm nhấn đáng buồn của FA Cup hiện đại. Không chỉ mất đi ý nghĩa, nó còn mang lại ít lợi nhuận hơn.

Đội vô địch chỉ nhận gần 4 triệu bảng - ít hơn vài trăm ngàn so với tiền thưởng mỗi trận Ngoại hạng, chưa bằng một nửa số tiền kiếm được từ Champions League. Điều này càng quan trọng trong bối cảnh các quy định PSR.

Nhưng chính những quy định và sự giàu có này đã tạo ra hiệu ứng bất ngờ. Áp lực tài chính khiến tầng lớp trung lưu ở Premier League trỗi dậy mạnh mẽ. Palace là điển hình với loạt ngôi sao như Eze, Adam Wharton, Jean-Philippe Mateta, Marc Guehi và Maxence Lacroix được săn đón. Steve Parish có thể định giá cầu thủ vượt ngưỡng PSR nhờ nguồn lực tài chính tích lũy suốt hơn thập kỷ ở Ngoại hạng.

Dù phần lớn không đua top 4 được đến cùng, họ đủ mạnh để chinh phục FA Cup. Khi đã tới được đây, yếu tố cảm xúc lên ngôi. Các cầu thủ quên đi chuyện tiền bạc, chỉ thấy vinh quang, hình ảnh lịch sử và cơ hội khắc tên mình vào sử sách.

Palace đang sống trong cảm xúc ấy. Họ sở hữu đội hình đồng đều dưới bàn tay nhào nặn của HLV. Nội bộ CLB cho biết các cầu thủ xem Glasner như thủ lĩnh đang ở đỉnh cao. Sự ăn ý chiến thuật thể hiện rõ qua màn trình diễn của Daniel Munoz - bản hợp đồng chất lượng. Đối thủ đánh giá bộ ba Guehi, Lacroix và Chris Richards thuộc hàng tốt nhất giải. Palace có thể chơi xấu hoặc đẹp mắt. Hàng công sở hữu nhiều ngôi sao biết cách tỏa sáng, đặc biệt là Eze. Tiền vệ này đã làm chủ trận bán kết khi cùng Wharton đè bẹp Aston Villa 3-0 - màn trình diễn hiếm đội nào lặp lại được. Nhiều người tin Palace có thể lọt top 8 nếu Wharton đá đủ mùa.

Trên hết, chính các cầu thủ tin họ có thể hạ bất kỳ đối thủ nào.

Nhưng... đây cũng là lúc yếu tố tài chính phát huy tác dụng trực tiếp trên sân.

City đã lấy lại phong độ đỉnh cao, đặc biệt ở cúp. Nhiều người chỉ trích việc họ chi gần 250 triệu bảng hồi tháng 1. Dù vậy, nếu cả hai đội thi đấu đúng chất, Guardiola và đồng đội sẽ thắng cách biệt 2 bàn. Sự thật này được chứng minh khi họ lội ngược dòng đánh bại Palace 5-2 ở giải quốc nội dù từng thua 0-2.

Đó là lý do Palace phải thay đổi cục diện. Họ phải xáo trộn kế hoạch của City. Đội bóng của Guardiola vẫn còn điểm yếu, như minh chứng từ trận hòa 0-0 trước Southampton.

Ít nhất, trận chung kết này không phải nghi thức trao cúp sớm. Thế trận cân bằng giữa khát vọng làm nên lịch sử và sức mạnh được đúc kết; giữa chất lãng mạn và nguồn lực dồi dào.

Đây là trận cầu thực thụ với những giá trị đích thực. Đó là lý do chúng ta yêu bóng đá. Đó là lý do FA Cup vẫn vĩ đại.