Bộ mặt thực dụng của Man Utd khi không có Bruno

Trong suốt nửa đầu mùa giải, Amorim kiên định với hệ thống ba trung vệ. Đó là sơ đồ ông từng tạo dấu ấn thời còn dẫn dắt Sporting. HLV Bồ Đào Nha muốn Man Utd ổn định hơn trong phòng ngự và dễ triển khai pressing tầm cao. Nhưng chấn thương của Bruno Fernandes buộc Amorim phải đối mặt với câu hỏi khó: làm sao tổ chức đội bóng khi thiếu cầu thủ vừa giữ nhịp, vừa sáng tạo, vừa là thủ lĩnh chiến thuật trên sân?

Dorgu ăn mừng sau khi ghi bàn duy nhất, mang về chiến thắng cho Man Utd trước Newcastle.

Nhà cầm quân 40 tuổi đưa ra câu trả lời ở trận tiếp Newcastle - trận đấu có thể xem là thử thách thực sự đầu tiên của Man Utd thời Amorim khi không có Bruno Fernandes. Amorim đã đưa ra lựa chọn an toàn hơn: chuyển sang hàng thủ bốn người, thay đổi cấu trúc tuyến giữa, chấp nhận đánh đổi thời gian kiểm soát bóng để giữ cân bằng.

Từ 3-4-3 sang 4-3-3 một cách có tính toán

Việc Man Utd ra sân với sơ đồ 4-3-3 trước Newcastle không đơn thuần là giải pháp tình thế. Nó cho thấy cách Amorim đánh giá lại nguồn lực hiện tại. Khi đá ba trung vệ, Bruno thường là cầu nối không thể thiếu giữa phòng ngự và tấn công. Anh lùi sâu nhận bóng, xoay trục đội hình, phân phối bóng ra biên hoặc tung những đường chuyền quyết định. Không có Bruno, hệ thống đó thiếu điểm tựa. Man Utd dễ rơi vào trạng thái chỉ biết chuyền ngang, chuyền về vô hại nếu không thay đổi.

Với hàng thủ bốn người, Amorim đơn giản hóa nhiệm vụ của tuyến dưới. Lisandro Martinez và Ayden Heaven chơi như hai trung vệ truyền thống, tập trung phòng ngự và chuyền bóng an toàn. Luke Shaw và Diogo Dalot giữ vai trò hậu vệ biên đúng nghĩa, thay vì phải kiêm nhiệm cả việc dâng cao lẫn bọc lót như hậu vệ tấn công trong sơ đồ ba trung vệ.

Sự thay đổi này giúp Man Utd giữ cự ly đội hình tốt hơn, đặc biệt ở trung lộ. Newcastle, đội bóng nổi tiếng với sức mạnh ở tuyến giữa, không còn nhiều khoảng trống để khai thác như khi đối đầu hệ thống ba trung vệ vốn đòi hỏi các cầu thủ chạy cánh phải bọc lót liên tục.

Hiệp hai là quãng thời gian không dễ chịu với các CĐV Man Utd. Đội chủ nhà lùi sâu, nhường thế trận, chấp nhận để đối thủ kiểm soát bóng. Nhưng thầy trò Amorim không hề lùi sâu một cách bị động, mà là lựa chọn có chủ đích.

Không có Bruno, Man Utd không đủ khả năng kiểm soát nhịp độ trận đấu theo cách mong muốn. Thay vì cố giữ bóng rồi tự đặt mình vào rủi ro, Amorim chỉ đạo học trò chơi thực dụng hơn. Họ che chắn khu trung lộ, ép Newcastle đưa bóng ra biên và trông chờ vào khả năng phòng ngự bóng bổng.

Hệ thống bốn hậu vệ giúp Man Utd chống các quả tạt tốt hơn, giảm bớt sự hỗn loạn thường thấy khi đá ba trung vệ trong thế bị ép sân. Những cú dứt điểm của Newcastle phần lớn đi chệch khung thành hoặc bị chặn lại bởi một rừng cầu thủ áo đỏ trong vòng cấm.

Đây là Man Utd “biết chịu đựng” – điều mà Amorim nhiều lần nhấn mạnh trong các buổi họp báo. Ở Ngoại hạng Anh, khả năng giành những chiến thắng “xấu xí” thường quan trọng không kém việc chơi hay.

Chia nhỏ vai trò của Bruno, thay vì tìm “Bruno mới”

Amorim từng nói thẳng: “Không ai có thể thay thế Bruno”. Ở trận gặp Newcastle, thay vì cố tìm một cá nhân đóng vai Fernandes, Amorim chia nhỏ vai trò của cầu thủ đội trưởng cho nhiều người.

Mason Mount được đẩy lên cao nhất trong bộ ba tiền vệ, đảm nhiệm phần việc kết nối với tuyến trên. Casemiro giữ vai trò đánh chặn, che chắn trước hàng thủ. Manuel Ugarte chơi thấp hơn Mount nhưng linh hoạt hơn Casemiro, sẵn sàng dâng cao pressing hoặc lùi về bọc lót.

Trận thắng Newcastle 1-0 mang đậm dấu ấn chiến thuật từ Amorim.

Không ai trong số họ là “Bruno thứ hai”. Nhưng cộng lại, họ tạo nên một tuyến giữa đủ năng lượng, đủ kỷ luật và không phụ thuộc vào một chân phát động duy nhất. Điều này khiến Man Utd trở nên khó bắt bài hơn, dù đổi lại là việc thiếu những đường chuyền tạo đột biến quen thuộc như khi có Bruno.

Việc chuyển đổi hệ thống cũng mở ra cơ hội cho những cầu thủ trẻ. Jack Fletcher được tung vào sân không phải để tạo đột biến, mà để giữ nhịp, giữ cự ly đội hình. Ayden Heaven chơi điềm tĩnh và đơn giản ở trung tâm hàng thủ, cho thấy tiềm năng nếu được đặt vào cấu trúc phù hợp.

Amorim từng bị chỉ trích vì hạn chế dùng cầu thủ trẻ, nhưng thực tế, ông đang tìm cách bảo vệ họ khỏi những yêu cầu quá phức tạp. Khi hệ thống được đơn giản hóa, vai trò rõ ràng hơn, những cầu thủ trẻ như Heaven hay Fletcher mới có cơ hội phát triển mà không bị choáng ngợp bởi áp lực chiến thuật.

Patrick Dorgu và giá trị của cầu thủ được dùng đúng sở trường

Bàn thắng duy nhất của trận đấu đến từ Patrick Dorgu, nhưng đóng góp của cầu thủ người Đan Mạch vượt xa khoảnh khắc lập công. Được bố trí đá cánh phải trong sơ đồ 4-3-3, Dorgu cho thấy anh phù hợp với vai trò này hơn so với vai trò hậu vệ cánh tấn công trong hệ thống cũ.

Dorgu chơi đơn giản, trực diện, tận dụng tốt không gian phía sau hậu vệ Newcastle. Anh không cần phải suy nghĩ quá nhiều về việc bọc lót hay giữ vị trí như khi đá hậu vệ, mà tập trung vào những gì làm tốt nhất: chạy, pressing, và tấn công vào khoảng trống. Bàn thắng từ cú vô-lê là phần thưởng xứng đáng cho một trận đấu giàu năng lượng.

Quan trọng hơn, Dorgu còn chứng tỏ một điều Amorim rất coi trọng: tinh thần hy sinh. Phút cuối trận, anh chấp nhận dùng mặt cản bóng trong một pha phòng ngự thay vì né tránh, ở thời điểm Newcastle liên tục nhồi bóng vào vòng cấm. Đó là hình ảnh biểu trưng cho Man Utd mà Amorim đang xây dựng: không bóng bẩy, nhưng lì lợm và kỷ luật.

Chiến thắng của Man Utd cũng một lần nữa cho thấy Newcastle đá sân khách kém như thế nào mùa này. Dù chơi tốt hơn trong hiệp hai, đội bóng của Eddie Howe vẫn thiếu sự sắc bén cần thiết. Những pha lên bóng của họ có nét, đặc biệt khi qua chân Lewis Hall, nhưng khâu ra quyết định cuối cùng lại không đủ chất lượng.

Newcastle kiểm soát thế trận, nhưng Man Utd vẫn làm chủ những khu vực nguy hiểm. Đó là khác biệt chiến thuật, cũng là dấu hiệu cho thấy Howe còn nhiều việc phải làm nếu muốn cải thiện thành tích sân khách vốn rất nghèo nàn của “Chích choè”.

Newcastle tiếp tục cho thấy họ đá sân khách tệ như thế nào ở mùa này.

Một chi tiết đáng chú ý khác là cách Amorim thay người ở hiệp hai. Ông đã lường trước việc Newcastle sẽ gia tăng sức ép sau giờ nghỉ, nên rút Mount và đưa Jack Fletcher vào thay. Fletcher không phải mẫu tiền vệ cầm trịch kiểu Bruno, nhưng anh giúp Man Utd giữ cự ly, không để lộ khoảng trống ở tuyến giữa hay bị kéo giãn hàng thủ.

Thay Casemiro ở phút 61 là quyết định gây tranh cãi, nhưng nó cho thấy Amorim đọc diễn biến trận đấu cực tốt. Khi Newcastle tăng tốc, các pha bóng hai và những tình huống bóng bật ra quanh vòng cấm trở thành điểm nóng. Đưa Leny Yoro vào sân không chỉ giúp Man Utd có thêm một trung vệ, mà còn thêm một cầu thủ có thể tranh chấp trong vòng cấm và giúp đội hình Man Utd phòng ngự theo lớp rõ ràng hơn. Khi ấy, những cầu thủ chạy cánh như Dorgu cũng lùi về để bù đắp vào khối phòng ngự lùi sâu.

Chiến thắng này không chỉ đến từ một khoảnh khắc toả sáng của Dorgu, mà còn nhờ khả năng đọc thế trận và chấp nhận thực dụng của Amorim. Đây là điều Man Utd từng thiếu ở nhiều giai đoạn mùa này.

Một chiến thắng mang ý nghĩa nhiều hơn ba điểm

Ba điểm trước Newcastle đưa Man Utd lên vị trí thứ năm, trước khi bước vào chuỗi trận gặp Wolves, Leeds và Burnley – những đối thủ nhẹ ký hơn nhiều trên lý thuyết. Nhưng giá trị lớn nhất của chiến thắng này không chỉ nằm ở việc giành ba điểm và vươn lên thứ năm trên bảng xếp hạng.

Amorim cho thấy ông sẵn sàng điều chỉnh chiến thuật một cách linh hoạt. HLV Man Utd sẵn sàng từ bỏ “đặc sản” ba trung vệ khi cần. Ông cũng chứng minh rằng Man Utd có thể tồn tại, thậm chí chiến thắng, khi không có Bruno Fernandes, dù không thể thay thế anh dưới góc độ cá nhân.

Trong ngắn hạn, Bruno vẫn là trái tim của Man Utd. Nhưng về dài hạn, một tập thể không phụ thuộc hoàn toàn vào bất cứ cá nhân nào là điều Amorim hướng tới. Trận thắng Newcastle có thể sẽ được nhìn nhận là thời điểm Man Utd bắt đầu học cách thích nghi, không chỉ với đối thủ, mà với chính những giới hạn của họ.

Nếu Amorim tiếp tục phát triển sự linh hoạt này, Man Utd có quyền hy vọng không chỉ vào một suất dự Champions League, mà vào việc xây dựng một lối chơi có bản sắc rõ ràng hơn. Họ có thể chơi thực dụng khi cần, chủ động khi có thể, và quan trọng nhất là không dễ sụp đổ khi thiếu vắng ngôi sao lớn nhất.

Xem thêm:

10 câu hỏi lớn trước vòng 18 Ngoại hạng Anh

Vì sao Ruben Amorim khó thay thế Bruno Fernandes ở Man Utd?

Man Utd mất dần nguồn sáng tạo khi Ruben Amorim cần nhất