Daniel Levy rời Tottenham: Di sản của nhà tài phiệt hay lời nguyền của lão hà tiện?

Trong thế giới bóng đá hiện đại, khi các CLB thường xuyên thay đổi bộ máy điều hành, các HLV đến rồi đi chỉ sau một mùa giải, sự tại vị của Daniel Levy tại Tottenham Hotspur trong suốt 23 năm là một điều phi thường.

Ông không phải tỷ phú dầu mỏ hay đứng đầu một quỹ đầu tư quốc gia, nhưng khó có thể phủ nhận Levy là một nhà quản trị sắc sảo, người đã biến một CLB tầm trung đang lạc lối tại Anh trở thành thế lực mới có tầm ảnh hưởng toàn cầu. 

Giờ đây, khi Levy tuyên bố từ chức, một kỷ nguyên đã thực sự khép lại ở Bắc London. Nhưng di sản ông để lại là gì? Đó là nền móng vững chắc cho một CLB vĩ đại trong tương lai, hay chỉ là bức tường kính hào nhoáng mà chính ông đã dựng lên, điều vô tình ngăn cản đội bóng chạm tới vinh quang?

Levy để lại cho Tottenham một sân vận động hiện đại bậc nhất châu Âu.

Kiến trúc sư của Tottenham hiện đại

Để hiểu được đóng góp của Levy, cần nhìn lại Tottenham năm 2001 khi đội bóng Bắc London bắt đầu được điều hành bởi tập đoàn ENIC của ông. Khi đó, Spurs chỉ là một CLB tầm trung ở Ngoại hạng Anh, sống lay lắt trong cái bóng của gã hàng xóm Arsenal.

Sân nhà của họ - White Hart Lane - ngày càng cũ kỹ và một bảng thành tích trồi sụt thất thường. Levy, với bộ óc quản lý tài chính và sự cứng rắn của một tay đàm phán sừng sỏ, đã thay đổi tất cả.

Tầm nhìn của ông được thể hiện qua hai công trình thế kỷ. Đầu tiên là khu tập luyện Enfield hiện đại, sở hữu cơ sở vật chất hàng đầu châu Âu. Nơi đây đặt nền móng cho việc thu hút và phát triển tài năng.

Nhưng viên ngọc mà Levy tự hào nhất phải là Sân vận động Tottenham Hotspur trị giá 1 tỷ bảng. Đây không chỉ là sân bóng; mà còn là tổ hợp giải trí đa năng, một cỗ máy in tiền thực thụ. 

Levy được xem là bậc thầy đàm phán, người có khả năng đưa về những ngôi sao với giá rẻ.

Sân vận động Tottenham Hotspur có khả năng tổ chức các trận đấu bóng đá kiểu Mỹ NFL, các buổi hòa nhạc và sự kiện lớn, đảm bảo cho CLB một nguồn doanh thu khổng lồ, ổn định và độc lập với thành tích trên sân cỏ.

Về mặt tài chính, Levy đã biến Spurs thành một hình mẫu, một CLB tự chủ, có lợi nhuận và luôn nằm trong top đầu của Deloitte Money League - bảng xếp hạng các CLB trên thế giới dựa trên tổng doanh thu không tính chi phí bán cầu thủ.

Trên sân cỏ, không thể phủ nhận Tottenham đã vươn mình mạnh mẽ dưới sự lèo lái của ông. Từ một đội bóng giữa bảng, họ trở thành khách quen của top 4 và thường xuyên góp mặt tại Champions League.

Đỉnh cao là cuộc hành trình kỳ diệu đến trận chung kết Champions League 2019 dưới thời Mauricio Pochettino. Levy chứng tỏ rằng ông có thể xây dựng CLB giàu sức cạnh tranh mà không cần đến những tấm séc với hàng dài số 0 của các ông chủ Ả Rập hay Nga.

Triết lý của ông rõ ràng, đó là CLB phải tự đứng trên đôi chân của mình.

Cái giá của sự cẩn trọng

Tuy nhiên, chính bộ óc thiên về tài chính đã làm nên thành công của Levy cũng là xiềng xích giam cầm Tottenham khỏi đỉnh vinh quang. Sự thận trọng trong chi tiêu và phong cách đàm phán cứng rắn đến mức hà tiện của doanh nhân này trở thành con dao hai lưỡi.

Levy nổi tiếng với việc ép giá đến xu cuối cùng, kéo dài các thương vụ chuyển nhượng và hiếm khi chịu phá vỡ cấu trúc lương của CLB. Điều này giúp bảng cân đối kế toán luôn đẹp, nhưng lại thường xuyên khiến các HLV phải thất vọng vì bỏ lỡ những mục tiêu chuyển nhượng quan trọng.

Câu chuyện về kỷ nguyên của Mauricio Pochettino là minh chứng điển hình và đau đớn nhất. Sau khi vào chung kết Champions League, tập thể Tottenham đã đạt đến đỉnh cao và cần một cuộc tái đầu tư mạnh mẽ để làm mới đội hình.

Đó là thời khắc quyết định, thời điểm mà một CLB thực sự tham vọng sẽ phá két để vươn lên thành nhà vô địch. Nhưng Levy đã chần chừ. Ông không cung cấp cho Pochettino những nguồn lực cần thiết. Kết quả là đội hình dần tan rã, Pochettino bị sa thải, và một thế hệ vàng bỏ lỡ cơ hội lịch sử để giành lấy danh hiệu.

CĐV Tottenham từng không ít lần kêu gọi Levy từ chức khi đội bóng vô duyên với danh hiệu.

Sự mâu thuẫn trong triết lý của Levy càng lộ rõ trong giai đoạn hậu Pochettino. Ông tìm đến những HLV có kinh nghiệm trong việc giành danh hiệu như Jose Mourinho hay Antonio Conte. Nhưng đồng thời, đây cũng là những người có cá tính mạnh và yêu cầu sự đầu tư lớn.

Nhưng Levy lại không thể hoặc không muốn đáp ứng đầy đủ yêu cầu của họ. Điều này tạo ra một môi trường làm việc độc hại khi HLV và ban lãnh đạo liên tục xung đột. Mourinho và Conte đến rồi đi trong sự thất vọng, để lại mớ hỗn độn và tiếp tục kéo dài cơn khát danh hiệu của CLB.

Đối với người hâm mộ, di sản của Levy được đo bằng hai danh hiệu lớn trong 23 năm: Chiếc Cup Liên đoàn 2008 và danh hiệu Europa League mùa trước. Nhưng chừng đó là không đủ.

Dù CLB có lãi bao nhiêu, dù sân vận động có hoành tráng đến đâu, Tottenham vẫn vô duyên với danh hiệu. CĐV của họ phải trả một trong những mức giá vé đắt nhất thế giới để xem một đội bóng luôn "suýt" thành công.

Một triết lý lỗi thời trong thời đại mới?

Sự ra đi của Levy không chỉ là thay đổi nhân sự, nó đặt ra câu hỏi về tính hữu dụng của mô hình "Levy-ball" trong thế giới bóng đá hiện đại. Khi mà các đối thủ cạnh tranh trực tiếp như Man City, Newcastle hay Chelsea được hậu thuẫn bởi những nguồn lực tài chính gần như vô tận, mô hình tự chủ tài chính của Tottenham trông có vẻ cao quý nhưng cũng thật lỗi thời.

Trong “cuộc đua vũ trang” của bóng đá đỉnh cao, việc mang một con dao đi chiến đấu với xe tăng là hành động dũng cảm nhưng gần như cầm chắc thất bại.

Levy có thể đã nhận ra điều này. Có lẽ ông hiểu rằng, để đưa Tottenham tiến lên nấc thang nữa, CLB cần mô hình khác và những nguồn đầu tư mới đi ngược lại triết lý của ông. Việc Levy từ chức có thể xem là sự thừa nhận rằng con đường của ông đã đi đến giới hạn.

Vậy, lịch sử sẽ phán xét Daniel Levy như thế nào? Ông không phải là kẻ phá hoại, cũng không hoàn toàn là cứu tinh. Ông là nhà xây dựng đại tài, một nhà kinh doanh lỗi lạc đã đặt Tottenham lên bản đồ bóng đá thế giới.

Ông trao cho CLB một nền tảng vững chắc để bất kỳ người kế nhiệm nào cũng phải ao ước: sân vận động hiện đại bậc nhất, khu tập luyện đẳng cấp và một thương hiệu có độ phủ toàn cầu.

Nhưng Levy cũng quá tôn sùng tư tưởng của ông đến mức bảo thủ và không dám mạo hiểm hoàn thiện nó. Ông là kiến trúc sư xây nên một cung điện nguy nga nhưng lại ngần ngại sắm sửa những đồ nội thất xa hoa nhất để biến nó thành nhà của một vị vua. Di sản của Daniel Levy, vì thế, tồn tại mâu thuẫn.

Ông mang về thành công về mọi mặt cho Tottenham, ngoại trừ thứ quan trọng nhất trong mắt người hâm mộ - những chiếc Cup bạc. Tottenham giờ đây chuẩn bị bước qua thời kỳ mới, nhưng cái bóng của người đàn ông đã định hình nên CLB trong suốt một phần tư thế kỷ sẽ còn tồn tại rất lâu nữa.

Có thể bạn quan tâm:

• Bản tin bóng đá Ngoại Hạng Anh

• Chiến thuật ‘lấy tiền đè người’ của các đội Ngoại hạng Anh

• Jackson tiết lộ mối quan hệ với Maresca sau khi rời Chelsea