Granit Xhaka - bản hợp đồng tốt nhất mùa giải Ngoại hạng Anh?

Sau 10 vòng đầu, Sunderland – đội vừa trở lại hạng đấu cao nhất nước Anh sau bảy năm – bất ngờ đứng thứ tư trên bảng xếp hạng. Thành tích ấy khiến nhiều người tò mò về “bí quyết” của huấn luyện viên Regis Le Bris. Nhưng theo các chuyên gia, nhân tố định hình đội bóng không phải chiến thuật, mà là tân binh Granit Xhaka – người đang tái hiện hình ảnh của chính anh trong những năm tháng đỉnh cao dù đã 33 tuổi.

Xhaka ăn mừng sau khi ghi bàn đầu tiên cho Sunderland trong trận hoà Everton 1-1.

Hiệu suất vượt kỳ vọng

Trong trận hòa 1-1 với Everton, Xhaka ghi bàn gỡ chỉ 46 giây sau giờ nghỉ bằng cú sút xa đập người cầu thủ đối phương đổi hướng. Kết thúc trận đấu, anh là cầu thủ tạo nhiều cơ hội nhất và có số pha tắc bóng thành công nhiều nhất.

Thống kê chưa dừng ở đó. Sau 10 vòng, Xhaka đã có ba pha kiến tạo – nằm trong nhóm dẫn đầu Ngoại hạng Anh. Anh đứng thứ 11 về số cơ hội tạo ra, và trong các cầu thủ không phải thủ môn, chỉ Marcos Senesi (56) thực hiện nhiều đường chuyền dài thành công hơn Xhaka (52). Tuy nhiên, Xhaka đạt hiệu suất cao hơn hẳn khi chỉ cần 87 lần thực hiện, so với 138 lần của Senesi. Anh cũng nằm trong nhóm 20 cầu thủ có nhiều đường chuyền nhất giải (552), nhiều pha đưa bóng vào vòng cấm (56) và số lần giành lại quyền kiểm soát bóng (49).

Những con số ấy cho thấy Xhaka không chỉ hoàn thành nhiệm vụ của một tiền vệ trụ, mà còn là trung tâm điều phối nhịp độ trận đấu của Sunderland. Với giá 13 triệu bảng Anh, “Mèo đen” đang sở hữu một cầu thủ đạt hiệu suất tương đương các ngôi sao trị giá gấp ba, bốn lần.

Đây là lần thứ hai Xhaka chơi bóng ở Anh. Trong 297 trận khoác áo Arsenal giai đoạn 2016-2023, anh từng là trung tâm của những tranh cãi. Tiền vệ Thuỵ Sĩ thường bộc lộ sự bốc đồng, nhận năm thẻ đỏ và có thời điểm bị tước băng đội trưởng vì gây hấn với khán giả. Khi rời sân Emirates, nhiều người tin sự nghiệp Xhaka sẽ đi xuống.

Nhưng việc chuyển đến Đức thi đấu đã thay đổi Xhaka. Dưới sự dẫn dắt của HLV Xabi Alonso, anh trở thành trụ cột trong hành trình vô địch Bundesliga của một Bayer Leverkusen bất bại mùa 2023-2024. Chính Alonso giúp anh tái định hình bản thân ở vai trò “số 6” hiện đại – người vừa giữ vị trí, vừa phát động tấn công. 

“Sau hai năm ở Đức, tôi học được cách kiểm soát cảm xúc và hiểu sâu hơn ý nghĩa của việc dẫn dắt đồng đội,” Xhaka chia sẻ. “Xabi Alonso, người từng chơi cùng vị trí, đã cho tôi nhiều lời khuyên quý giá”.

Khi nhận được lời mời từ Sunderland, Xhaka đã đồng ý quay trở lại thử thách bản thân ở môi trường bóng đá khốc liệt nhất, dù không còn sung mãn như xưa.

Bản hợp đồng của mùa giải?

Ngay sau vài buổi tập đầu tiên, HLV Regis Le Bris đã trao băng đội trưởng cho Xhaka – quyết định mà ông mô tả là “hiển nhiên”. Trong một đội hình gồm phần lớn là cầu thủ trẻ, kinh nghiệm và cá tính của tiền vệ Thụy Sĩ trở nên quý giá. “Cậu ấy không chỉ nói, mà hành động. Cậu ấy yêu cầu mọi người tuân thủ cùng một chuẩn mực tập luyện và thi đấu,” Le Bris nói.

Cựu trung vệ Jonny Evans, người từng khoác áo Sunderland, nhận xét: “Xhaka mang đến thứ mà đội bóng này thiếu suốt nhiều năm – một thủ lĩnh thực sự.” Ảnh hưởng của anh thể hiện rõ ở cách anh bày tỏ thái độ sau mỗi trận đấu. Sau khi Sunderland giành điểm để trở lại top 4, Xhaka không ăn mừng mà thẳng thắn phê bình: “Chúng tôi đã đánh rơi ba điểm vì khởi đầu cẩu thả. Buổi tập hôm qua không tốt, và trận đấu phản ánh đúng điều đó. Bạn tập thế nào, bạn sẽ đá như thế.”

Ở Ngoại hạng Anh, không nhiều đội tân binh sở hữu một thủ lĩnh đủ bản lĩnh để chỉ trích cả tập thể dù vừa giành điểm. Nhưng Sunderland lại có điều đó nhờ Xhaka – người không chỉ đá bóng, mà còn xây dựng văn hóa thi đấu chuyên nghiệp cho CLB.

Xhaka được đánh giá là một trong những bản hợp đồng ấn tượng nhất Ngoại hạng Anh năm nay.

Khi Jamie Carragher nhận định Xhaka là bản hợp đồng của mùa giải, nhiều người xem đó là lời khen xã giao. Nhưng sau hơn hai tháng, ít ai còn hoài nghi. Ở tuổi 33, Xhaka không còn nhanh hay giàu năng lượng như trước, nhưng sự tỉnh táo, khả năng đọc tình huống và ảnh hưởng chiến thuật của anh đang định hình lối chơi của cả đội bóng.

Sunderland hiện là đội giành nhiều điểm nhất từ thế bị dẫn trước (tám điểm) – con số cho thấy bản lĩnh và tinh thần kiên cường mà Xhaka góp phần vun đắp. Trong khi Everton, đối thủ ở vòng 10, vẫn phụ thuộc vào khoảnh khắc cá nhân, Sunderland đã có một hệ thống thi đấu kỷ luật, xoay quanh thủ lĩnh ở trung tuyến.

13 triệu bảng không chỉ mang về cho “Mèo đen” một cầu thủ dày dạn kinh nghiệm, mà còn là một chuẩn mực văn hóa – thứ tài sản hiếm thấy ở các đội tân binh. Bằng ảnh hưởng chuyên môn lẫn tinh thần, Xhaka giúp Sunderland chuyển mình từ đội bóng vừa lên hạng thành một tập thể giàu tham vọng ở nửa trên bảng xếp hạng.

Có thể những ngôi sao tấn công đắt giá sẽ chiếm spotlight trong phần còn lại của mùa giải. Nhưng nếu định nghĩa “bản hợp đồng tốt nhất” là cầu thủ tạo ra thay đổi lớn và bền vững nhất cho tập thể, Granit Xhaka hoàn toàn xứng đáng được gọi tên.

Có thể bạn quan tâm:

• Trent Alexander-Arnold trở lại Anfield: Lời nhắc nhở về mất mát của Liverpool

• Amorim và canh bạc với Amad Diallo tại Man Utd

• 7 cầu thủ ‘bất khả xâm phạm’ của Ruben Amorim tại Man Utd

• Quản lý phòng thay đồ - thử thách lớn nhất cho Alonso tại Real