Juventus bổ nhiệm Spalletti giữa khủng hoảng thượng tầng

Sau hai chiến thắng mở màn mùa giải, HLV Igor Tudor tươi cười mở cửa sân tập, chào đón phóng viên của kênh DAZN, cùng đồng đội cũ Ciro Ferrara ôn lại kỷ niệm. Vài ngày sau, Juventus đánh bại Inter 4-3 trong trận Derby d’Italia nghẹt thở và hòa Borussia Dortmund 4-4 trong cuộc rượt đuổi kịch tính ở Champions League.

Nhưng niềm vui đó nhanh chóng tan biến. Juventus không thắng tám trận liên tiếp, và sáng 27/10, Tudor mất việc. Đây là lần sa thải HLV sớm nhất của “Lão bà” sau 55 năm kể từ vụ Luis Carniglia vào 1969. Chỉ bốn tháng sau khi rời đội tuyển Italy vì thất bại 0-3 trước Na Uy, Spalletti trở lại làm việc để làm dịu “vết thương” của riêng ông.

Luciano Spalletti bị cho là đơn độc trong nhiệm vụ vực dậy một Juventus đang đổ nát từ thượng tầng.

“Tôi muốn đóng lại vết thương này,” Spalletti nói trong lễ ra mắt. “Công việc ở Juventus,” theo Walter Sabatini - bạn thân và cựu giám đốc thể thao của ông tại Roma - “là một liều thuốc giảm đau tinh khiết”. Trước khi Spalletti giúp Juventus thắng Udinese 3-1 hôm 30/10, đội đã trải qua chuỗi phong độ tệ nhất kể từ những năm 1960. Tối 1/11, nhà cầm quân 66 tuổi một lần nữa mang lại làn gió tích cực với chiến thắng 2-1 trên sân Cremonese.

Con cá thối từ đầu

Người hâm mộ Juventus đã la ó rất lớn trong trận hòa 0-0 với Milan hôm 6/10. Nhưng họ không hoàn toàn đổ lỗi cho Tudor. "Tudor chỉ là một trong số chúng ta," một biểu ngữ bên ngoài sân Allianz viết. "Con cá thối từ đầu" - ám chỉ Juventus đang mục ruỗng từ thượng tầng.

Ban lãnh đạo Juventus đã phải chịu rất nhiều chỉ trích. Kể từ khi Andrea Agnelli từ chức chủ tịch vào mùa đông năm 2022, tinh thần của câu lạc bộ trở nên mờ nhạt đến mức không thể nhận ra.

John Elkann, anh họ của Agnelli, giao việc điều hành câu lạc bộ hàng ngày cho các giám đốc đến từ những công ty khác trong tập đoàn gia đình Exor. Họ tập trung giải quyết những cuộc điều tra tài chính từ cơ quan công tố Italy và UEFA, trong khi các vấn đề mang tính chuyên môn bóng đá ban đầu được giao cho Massimiliano Allegri – một “di sản” đắt giá từ thời Agnelli.

Elkann được kỳ vọng sẽ mở ra kỷ nguyên mới, và ít nhất trên giấy tờ, ông đã đi đúng hướng. Ông bổ nhiệm Cristiano Giuntoli - kiến trúc sư trưởng tạo ra đội hình Napoli vô địch cùng Spalletti - để tái thiết Juventus. Giuntoli loại Allegri và chọn Thiago Motta, HLV trẻ đưa Bologna dự Champions League.

Vào thời điểm đó, ít ai nghi ngờ quyết định của Elkann. Giuntoli và Motta về lý thuyết là một cặp đôi trong mơ để đưa Juventus hướng tới tương lai.

Nhưng thực tế là một thảm họa. Motta bị sa thải vào tháng Ba. Giuntoli cũng ra đi chỉ sau một năm vì chuỗi thương vụ thảm hoạ: bán sớm những tài năng trẻ Dean Huijsen, Matias Soule, đổi chác Samuel Iling-Junior - Enzo Barrenechea sang Aston Villa; và chi đậm cho các "bom xịt" Douglas Luiz và Nicolas Gonzalez mà không ai tạo được khác biệt.

Tệ hơn, tháng trước, UEFA đã mở thủ tục tố tụng chống lại Juventus về khả năng vi phạm "quy tắc thu nhập bóng đá".

Một cấu trúc thượng tầng thiếu bản sắc Italy

Điều trớ trêu là Giuntoli, người từng “tin tưởng Spalletti một cách mù quáng” ở Napoli, chưa kịp cộng tác với ông tại Juventus. Khi Spalletti được mời, Giuntoli đã phải ra đi, để lại khoảng trống quyền lực trong bộ máy bóng đá của câu lạc bộ.

Các cuộc đàm phán đưa Spalletti đến Turin được dẫn dắt bởi Damien Comolli - tổng giám đốc người Pháp, từng làm việc ở Liverpool, Tottenham và Toulouse. Comolli được John Elkann giao toàn quyền tái cấu trúc mảng thể thao, trong nỗ lực “hiện đại hóa” Juventus theo mô hình doanh nghiệp chuẩn châu Âu. Nhưng chính điều đó lại tạo ra cảm giác xa lạ với văn hóa bóng đá Italy.

Hỗ trợ Comolli là Francois Modesto, một người Pháp khác, từng giữ vai trò giám đốc kỹ thuật của Monza - đội vừa xuống hạng. Ở thượng tầng Juventus hiện nay, ngoài Elkann, không còn bất kỳ nhân vật nào gắn bó trực tiếp với truyền thống bóng đá Italy. Các quyết định chiến lược - từ lựa chọn HLV, chuyển nhượng cho đến quản trị học viện - đều do nhóm điều hành không phải người Italy phê duyệt.

Igor Tudor mất ghế huấn luyện viên trưởng Juventus sau tám trận không thắng.

Nguồn tin của La Gazzetta dello Sport mô tả: “Juventus giờ giống một tập đoàn hơn là một câu lạc bộ bóng đá.” Quy trình ra quyết định trở nên chậm chạp, nhiều tầng nhiều nấc, và thiếu tiếng nói chuyên môn từ người am hiểu Serie A.

Hai ứng viên cho vị trí giám đốc thể thao lâu dài - Marco Ottolini (Genoa) và Johannes Spors (Southampton) - cũng chỉ được đánh giá ở mức “thực tập sinh” trong môi trường đỉnh cao. Ottolini có kinh nghiệm làm phân tích dữ liệu, còn Spors đi lên từ bộ phận tuyển trạch ở RB Leipzig. Cả hai chưa từng chịu áp lực ở những câu lạc bộ cỡ Juventus, nơi mỗi quyết định đều tác động trực tiếp đến hàng chục triệu người hâm mộ.

Comolli được cho là muốn xây dựng Juventus theo mô hình “Moneyball” - ưu tiên dữ liệu, giảm ảnh hưởng của cảm xúc và yếu tố truyền thống. Ông từng nói trong một cuộc họp kín: “Bóng đá Italy cần ít trực giác và nhiều số liệu hơn”. Nhưng sự “phi Italy” này khiến Juventus đánh mất đặc trưng từng làm nên bản sắc: tinh thần thực dụng, tính kỷ luật và niềm tự hào dân tộc.

Một lãnh đạo cũ của Juventus, giấu tên, bình luận trên Corriere dello Sport: “Khi quyết định bóng đá nằm trong tay những người không nói tiếng Italy, không hiểu Turin, không biết cảm giác của một thất bại trước Inter là gì, thì Juventus không còn là Juventus nữa”.

Hệ quả là câu lạc bộ rơi vào trạng thái nửa vời: quá giống doanh nghiệp để trở lại giá trị cũ, nhưng cũng chưa đạt mức kiện toàn hệ thống để vận hành như một tập đoàn bóng đá toàn cầu. Và trong khi bộ máy lãnh đạo còn loay hoay với sơ đồ quyền lực, Spalletti bước vào trung tâm của vòng xoáy, trở thành người duy nhất trong câu lạc bộ có nền tảng bóng đá thật sự.

Thiếu chiều sâu và cá tính đội hình

Nhiều người nhớ lại giai đoạn 2006–2010, sau vụ Calciopoli, khi Juventus vẫn có thể dựa vào Gianluigi Buffon, Pavel Nedved, Alessandro Del Piero hay David Trezeguet trên sân. Bây giờ, họ không còn những cầu thủ tầm cỡ như thế trong đội hình nữa. Không thể thu hút các ngôi sao quốc tế, Juventus cũng mất đi trục nội binh - thứ từng làm nên sức mạnh của bóng đá Italy.

Các cầu thủ Italy giỏi nhất hiện chơi cho Inter, hoặc nằm ngoài tầm với tài chính của “Lão bà”. Gianluigi Donnarumma sẵn lòng hồi hương vào mùa hè, nhưng không câu lạc bộ Italy nào cạnh tranh được với Man City về lương. Mang Sandro Tonali và Riccardo Calafiori trở lại từ Ngoại hạng Anh tốn quá nhiều tiền. 

Các cầu thủ trẻ tiềm năng như Michael Kayode, Giovanni Leoni đang chọn đến Anh sớm hơn, một phần vì chính Spalletti đã khuyến khích họ tìm thử thách lớn hơn khi còn dẫn dắt đội tuyển quốc gia.

Kenan Yildiz mang băng thủ quân Juventus trong trận gặp Real dù mới 20 tuổi.

Trong phòng thay đồ, Juventus đang thiếu những thủ lĩnh thực thụ, có khả năng dẫn dắt toàn đội. Manuel Locatelli, người từng bị Spalletti ngó lơ ở đội tuyển, vẫn được huyền thoại Giorgio Chiellini bảo vệ: “Cậu ấy là đội trưởng thực thụ”. Nhưng khi trung vệ Gleison Bremer chấn thương, Juventus buộc phải trao băng đội trưởng cho Kenan Yildiz, một cầu thủ mới 20 tuổi, trong trận gặp Real Madrid.

Một mặt, có thể xem đó là bằng chứng cho việc đặt niềm tin vào thế hệ mới. Nhưng ở một góc độ bi quan hơn, đó là lời nhắc về sự thiếu hụt nghiêm trọng những thủ lĩnh thực thụ.

Khối việc khổng lồ đang đợi Spalletti

Spalletti sẽ phải tự thân giải quyết những lỗ hổng hiện tại của đội hình Juventus. Nhà cầm quân 66 tuổi là người thông minh và những ý tưởng của ông sẽ giúp “Lão bà” tốt hơn. Spalletti có thể không thay đổi bóng đá Italy sâu sắc như Gian Piero Gasperini, ông có thể không giỏi tái cấu trúc hệ thống, nhưng có khả năng biến đổi và nâng tầm các cầu thủ.

Edin Dzeko từng kể rằng chỉ một lời khuyên của Spalletti đã thay đổi cách anh suy nghĩ về ghi bàn. Đó là vào mùa 2016-17, Dzeko đã ghi 39 bàn cho AS Roma. Các tiền đạo đang "tịt ngòi" của Juventus như Jonathan David, Lois Openda và Dusan Vlahovic có thể sẽ hưởng lợi khi làm việc với ông.

Tuy nhiên, Spalletti có rất nhiều việc phải làm. Như Del Piero đã nhận xét trên Sky Italia: "Tôi không tin Juventus có thể vô địch giải đấu chỉ bằng việc thay một huấn luyện viên khác, trừ khi phần còn lại của câu lạc bộ tự chấn chỉnh”.

Spalletti có thể giúp Juventus chơi bóng thông minh hơn, nhưng ông không thể tìm ra công thức chiến thắng cho đến khi chính cấu trúc câu lạc bộ tìm lại sự minh bạch và niềm tin.

Có thể bạn quan tâm:

• Quản lý phòng thay đồ - thử thách lớn nhất cho Alonso tại Real

• 7 cầu thủ ‘bất khả xâm phạm’ của Ruben Amorim tại Man Utd

• Sunderland và bài học về sự đầu tư khôn ngoan cho Chelsea