Nhìn lại một năm Ruben Amorim dẫn dắt Man Utd

Man Utd vẫn chưa thể trở lại với vị thế đội bóng hàng đầu nước Anh. Tuy nhiên, những gì chiến lược gia người Bồ Đào Nha mang đến trong 12 tháng qua cho thấy quá trình tái thiết đã bắt đầu một cách âm thầm, chậm rãi nhưng có lộ trình rõ ràng.

Ruben Amorim tại lễ ra mắt Man Utd tháng 11/2024.

Người đến trong cơn khủng hoảng niềm tin

Khi Amorim đặt chân tới Carrington ngày 11/11/2024, Man Utd đang ở trong một trong những giai đoạn hỗn loạn nhất kỷ nguyên hậu Sir Alex Ferguson. Đội bóng đang trải qua chuỗi kết quả tệ hại, nội bộ chia rẽ, niềm tin giữa cầu thủ và ban huấn luyện gần như cạn kiệt sau triều đại Erik ten Hag.

Một câu chuyện được tiết lộ sau này minh họa rõ nét bối cảnh đó. Ngay sau trận hòa 3-3 trên sân Porto tại Europa League tháng 10/2024, Ten Hag đã nổi giận trong phòng thay đồ vì sự thiếu kỷ luật của hàng thủ. Khi ông kết thúc bài phát biểu gay gắt, Bruno Fernandes cùng nhóm trụ cột yêu cầu ban huấn luyện rời đi để các cầu thủ “nói chuyện riêng”. Trong buổi họp kín đó, Diogo Dalot đứng lên kêu gọi toàn đội “tự cứu lấy mình”, bất chấp quan hệ căng thẳng với HLV.

Sự kiện ấy, theo các nguồn tin nội bộ, được xem là dấu hiệu kết thúc triều đại của Ten Hag. Chỉ hai tuần sau, Giám đốc điều hành Omar Berrada được cử sang Lisbon để đàm phán với Sporting CP, mở đường đón Amorim - người người tiêu biểu cho thế hệ HLV trẻ năng động, thực dụng và hiện đại.

“Nhà thơ” với ngôn từ sắc bén và tư duy thực tế

Cristiano Ronaldo từng gọi Amorim là “nhà thơ” của bóng đá Bồ Đào Nha, vì ông có khả năng dùng ngôn từ khéo léo để truyền cảm hứng. Nhưng trong phòng thay đồ Man Utd, “nhà thơ” ấy lại thường xuyên nói thẳng, không ngại ngần chỉ ra điểm yếu của học trò.

Ngay sau chung kết Europa League, khi Man Utd thất bại trước Tottenham, Amorim đã công khai chỉ trích Manuel Ugarte, học trò cũ ở Sporting, vì “không còn là người tôi từng biết”. Lời phê bình đó khiến cả đội sững sờ, nhưng lại tạo hiệu ứng mạnh. Nhiều cầu thủ sau này thừa nhận sự việc đó khiến họ hiểu rằng HLV mới không phân biệt vị thế hay mối quan hệ cá nhân, chỉ quan tâm đến nỗ lực trên sân tập.

Amorim không thích gặp riêng từng cầu thủ. Ông chọn cách phản hồi công khai trong các cuộc họp nhóm, muốn toàn đội cùng nghe và cùng chịu trách nhiệm. Một số cầu thủ, đặc biệt nhóm dự bị, cảm thấy ông khó gần, nhưng Amorim tin rằng đó là cách duy nhất để khôi phục tinh thần cạnh tranh trong đội hình.

Bruno Fernandes là cầu thủ hiếm hoi thường chủ động tìm đến Amorim để trao đổi cá nhân. Cả hai duy trì mối quan hệ công việc hai chiều - một người giữ vai trò thủ lĩnh phòng thay đồ, người kia là kiến trúc sư chiến thuật. Amorim luôn giữ khoảng cách, từ chối tham dự các buổi tiệc của cầu thủ để duy trì sự công tâm.

Ổn định trật tự, xây dựng tính chuyên nghiệp

Ngay đầu mùa 2025-2026, Amorim tổ chức cuộc họp toàn thể nhân viên tại Carrington, trong đó ông nêu rõ tiêu chuẩn làm việc mới: đúng giờ, tập trung, không biện minh cho sự cẩu thả. Ông nêu ví dụ cụ thể, điểm tên những cầu thủ đi tập muộn, đi chơi khuya, đến muộn trong các buổi họp chuyên môn.

“Ở đây, mọi người đều bình đẳng, từ ngôi sao đến cầu thủ dự bị. Tôi muốn thấy nỗ lực của từng người chứ không phải tên tuổi của họ”, một nhân viên câu lạc bộ kể lại lời Amorim.

Những biện pháp này, dù khắt khe, nhận được sự ủng hộ của ban lãnh đạo và cả nhân viên hậu cần. Nhiều người tại CLB cho biết không khí làm việc trở nên kỷ luật hơn, đặc biệt khi Amorim thường xuyên xuất hiện trong các cuộc họp với lãnh đạo công ty, thay vì giao hoàn toàn cho trợ lý như trước đây.

Amorim siết chặt kỷ luật trong phòng thay đồ và trên sân tập.

Trên thị trường chuyển nhượng, ông đề xuất đưa về Bryan Mbeumo và Matheus Cunha - hai cầu thủ có tinh thần tập luyện tốt, giàu năng lượng. Cả hai nhanh chóng trở thành “hạt nhân” trong các buổi tập, giúp tăng tốc độ và tính cạnh tranh của toàn đội.

Amorim cũng lập nhóm lãnh đạo sáu người gồm Fernandes, Harry Maguire, Tom Heaton, Lisandro Martinez, Mazraoui và Dalot, giao cho họ nhiệm vụ duy trì kỷ luật nội bộ. Việc phân quyền này giúp ông giảm gánh nặng quản trị, đồng thời khiến cầu thủ tự cảm thấy có trách nhiệm hơn với tập thể.

Dấu ấn chiến thuật và bài toán ba hậu vệ

Khi Amorim ký hợp đồng, lãnh đạo Man Utd biết rõ ông sẽ mang đến hệ thống 3-4-2-1 - sơ đồ từng giúp Sporting vô địch Bồ Đào Nha. Nhưng việc áp dụng nó tại Ngoại hạng Anh, giải đấu có cường độ và tốc độ cao hơn nhiều, không hề dễ dàng.

Trong các buổi tập kín, Amorim tổ chức nhiều bài tập chiến thuật không đối kháng. Cầu thủ được di chuyển theo các hướng cố định để hình thành thói quen vận hành như một khối thống nhất. Ông thường trực tiếp điều chỉnh từng vị trí, thậm chí di chuyển cầu thủ chỉ vài bước để họ cảm nhận không gian.

Bên cạnh đó, mỗi tuần đội có một buổi tập với cường độ tương đương một trận đấu thật, nhằm duy trì thể lực và nhịp thi đấu. Các bài phòng ngự phản công 5v5, với một khung thành lớn và ba khung thành nhỏ, được sử dụng để rèn phản ứng chiến thuật.

Sự tỉ mỉ ấy khiến nhiều cầu thủ dần thừa nhận hiệu quả, dù ban đầu còn hoài nghi. Mùa này, Man Utd di chuyển đồng bộ hơn, giữ cự ly tốt hơn và ít để đối phương phản công trống trải như trước.

Tuy nhiên, việc kiên định với sơ đồ ba trung vệ cũng gây tranh luận. Giám đốc bóng đá Jason Wilcox – người chịu ảnh hưởng triết lý của Man City – cho rằng Man Utd có thể linh hoạt hơn nếu chơi 4-3-3. Dù vậy, Wilcox và Amorim vẫn trao đổi hàng ngày và cùng thống nhất rằng hệ thống có thể tiến triển theo thời gian. Trong một buổi phỏng vấn, Amorim từng nói nửa đùa nửa thật: “Ngay cả Giáo hoàng cũng không thể khiến tôi bỏ sơ đồ này.”

Chiến thắng vẫn là thước đo cuối cùng

Mọi triết lý hay tư tưởng chiến thuật đều cần đi kèm kết quả. Man Utd đã trải qua giai đoạn đầu mùa chật vật, thất bại trước Grimsby Town ở Cup Liên đoàn khiến vị trí của Amorim bị đặt dấu hỏi. Nhưng chiến thắng ấn tượng trước Chelsea và chuỗi trận bất bại trước Sunderland, Liverpool, Brighton, Nottingham Forest và Tottenham đã giúp Amorim lấy lại niềm tin từ ban lãnh đạo.

Mbeumo và Cunha - hai tân binh gây ấn tượng với nhiệt huyết và sự chăm chỉ.

Thực tế, các con số thống kê ủng hộ ông. Hiệu số bàn thắng thua của Man Utd chuyển từ -3 lên +1 sau 11 trận; chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) và bàn thua kỳ vọng (xGA) đều cải thiện. Cầu thủ chạy nhiều hơn, pressing hiệu quả hơn và tỉ lệ chuyền dài sai địa chỉ giảm đáng kể.

Amorim hiểu áp lực ở Old Trafford không bao giờ giảm. Ông chủ động xuất hiện trước truyền thông, đôi khi trả lời thẳng thắn đến gai góc. Sau thất bại trước Grimsby, khi bị hỏi về tương lai, ông đáp: “Tôi không có gì bổ sung thêm, đội bóng đã nói thay tôi rồi”. Câu trả lời lạnh lùng ấy được xem như thông điệp gửi tới cầu thủ, rằng mọi hành động trên sân là lời đáp trả duy nhất.

Không chỉ nhận được tín nhiệm từ ban điều hành mới của INEOS, Amorim còn được phép tham dự các cuộc họp chiến lược với Sir Alex Ferguson và David Gill - điều chưa từng xảy ra với các HLV tiền nhiệm.

Việc một HLV đương nhiệm có mặt trong buổi họp “Ban lãnh đạo bóng đá” được xem là dấu hiệu của sự minh bạch và tôn trọng lẫn nhau giữa các thế hệ.

Berrada và Wilcox, những người trực tiếp làm việc với Amorim, đánh giá ông có xu hướng kiểm soát chi tiết, nhưng biết lắng nghe. Dù vẫn còn những mâu thuẫn nhỏ trong quá trình tái cấu trúc, các quyết định lớn, từ chuyển nhượng tới đào tạo trẻ, đều được thống nhất qua các cuộc họp định kỳ.

Những quyết định ngoài sân cỏ

Bên cạnh chuyên môn, Amorim cố gắng tái kết nối đội bóng với người hâm mộ. Ông yêu cầu ít nhất một nửa cầu thủ ký tặng khán giả trước và sau mỗi trận đấu ở Old Trafford. “Không ai quá bận để nói lời cảm ơn người đã cổ vũ mình,” ông nói trong cuộc họp đầu mùa.

Amorim cũng gây ấn tượng bởi sự quan tâm chi tiết đối với các công việc thường nhật tại câu lạc bộ. Một nhân viên kể lại, sau một buổi tham quan Carrington của gia đình các nhân viên, Amorim đã dừng lại để nói chuyện và tặng áo đấu cho một cô bé bốn tuổi bị chứng sợ máy ảnh. “Ông ấy nghiêm khắc trong sân tập, nhưng rất gần gũi ngoài đời,” người này chia sẻ.

Mùa hè qua, Amorim gây chú ý khi lập danh sách thanh lý gồm Rashford, Garnacho, Antony, Sancho và Malacia - năm cầu thủ được xem là thiếu cam kết với đội bóng. Nhưng khi nhận phản hồi từ các trụ cột rằng Malacia đang nỗ lực lấy lại phong độ, ông quyết định cho phép hậu vệ người Hà Lan trở lại đội một. Đó là minh chứng cho việc Amorim có thể cứng rắn, nhưng không bảo thủ.

Tỷ lệ chấn thương của Man Utd mùa này giảm đáng kể. Một phần nhờ chỉ thi đấu một trận mỗi tuần, phần vì Amorim từ chối sử dụng cầu thủ có nguy cơ tái phát chấn thương. Ông coi đây là cách bảo vệ cầu thủ, đồng thời giữ ổn định đội hình.

Một năm sau khi đến Old Trafford, Amorim vẫn đang trong giai đoạn xây nền tảng. Man Utd hiện đứng thứ bảy với 18 điểm sau 11 trận, nhưng đã có sự cải thiện về hiệu quả, thái độ và mức độ tổ chức.

Giành suất dự Cup châu Âu là mục tiêu bắt buộc mùa này. Ban lãnh đạo tin rằng nếu giữ phong độ và ổn định nội bộ, “Quỷ đỏ” hoàn toàn có thể chen chân vào top bốn.

Quan trọng hơn, Amorim đã mang lại định hướng, thứ mà CLB đánh mất suốt nhiều năm.

Old Trafford không còn là nơi cầu thủ đến rồi đi trong hỗn loạn. Dưới sự chỉ đạo của Amorim, họ tập trung, hiểu vai trò và biết rằng mọi hành động đều được quan sát. Kỷ luật, phong cách và tinh thần chiến đấu, những giá trị từng làm nên thời kỳ huy hoàng của Man Utd, đang dần trở lại, dù con đường phía trước vẫn dài và nhiều thử thách.

 

Xem thêm:

Tuyển Anh rèn ‘tinh thần chịu nhiệt’ trước World Cup 2026

Matthijs de Ligt - người hùng thầm lặng của Man Utd

Liverpool hết hy vọng vô địch sau trận thua Man City?